درباره دیستونی و علائم آن چه می دانید؟

دیستونی (dystonia) مقوله گسترده ای است که حرکت و کشیدگی غیر ارادی انقباضات عضلانی و گستره ای از اختلالات حرکتی را دربر می گیرد.

در این عارضه بیمار دارای حرکات پیچشی، رعشه و لرزه بوده و همچنین نحوه قرارگیری بدن در حالات مختلف غیر طبیعی است. در بعضی از بیماران تمام بدن در حرکاتی این چنینی درگیر می شود درحالیکه در دیگر بیماران قسمتهای خاصی از بدن تحت تاثیر قرار می گیرند.

علائم و نشانه های بیماری دیستونی ممکن است مرتبط با انجام یک سری کارهای خاص باشد به عنوان مثال در نوشتن که که به عنوان کرمپ نویسندگان (writer’s cramp) شناخته می شود. دیستونی ممکن است ارثی و ژنتیکی باشد ولی فاقد یک الگوی ژنتیکی بوده که ژنتیکی تک گیر (اسپورادیک-sporadic) نامیده می شود. در بعضی از افراد این بیماری در اثر استفاده از یک سری داروهای خاص بوجود می آید. همچنین برخی بیماریها، نظیر انواعی از سرطان ریه نیز ممکن است باعث بروز علائم و نشانه های این بیماری گردند.

دانشمندان ژنی را کشف کرده اند که مسئول ایجاد حداقل یک نوع از دیستونی است. بعضی بیماران به خوبی به دوپامین پاسخ می دهند درحالیکه در دیگران داروهای مسکن یا حتی عمل جراحی موثر باشد.

اگرچه دیستونی یک عارضه عصب شناختی است ولی طبق نظر کارشناسان؛  توانائیهای شناختی (هوش)، حافظه و مهارتهای ارتباطی تحت تاثیر این بیماری قرار نمی گیرند.

طبق آمار انجمن جراحی اعصاب آمریکا، درحدود 250 هزار نفر ممکن است در آمریکا مبتلا به این بیماری باشند و این بیماری سومین اختلال حرکتی شایع پس از رعشه (لرزش) یا ترمور اسنشیال (essential tremor) و بیماری پارکینسون است. طبق آمار خدمات بهداشت ملی انگلستان (NHS) تقریباً 38 هزار نفر از جمعیت 61 میلیونی انگلستان به این بیماری مبتلا هستند.

اگرچه در بسیاری از موارد بیماری دیستونی بین سنین 40 تا 60 سالگی رخ می دهد ولی می تواند در هر رده سنی رخ دهد.

دیستونی با توجه موارد بروز آن می تواند به دو دسته زیر تقسم بندی شود:

دیستونی اولیه (primary dystonia)

این نوع از دیستونی شامل مواردی است که بیماری تنها نشانه ها و علائم دیستونی را دارد. و معمولاً بیماری یا آسیبها و صدمات عصب شناختی دیگر باعث بروز دیستونی نمی شوند.

دیستونی ثانویه (secondary dystonia)

در صورتیکه  علائم و نشانه های بیماری دیستونی نتیجه عارضه و بیماری دیگر که معمولاً ژنتیکی، عصب شناختی یا صدمات دیگر باشد که سیستم عصبی را درگیر سازد دیستونی از نوع ثانویه است.

dystonia-diagnosis

دیستونی همچنین براساس اینکه چه قسمتهائی از بدن را درگیر می کند نیز تعریف می شود:

  • دیستونی موضعی یا کانونی یا دیستونی فوکال (focal dystonia) : تنها قسمتی از بدن درگیر می شود.
  • دیستونی منطقه ای یا سگمنتال (segmental dystonia): دو یا سه ناحیه از بدن درگیر می شود بطوریکه نواحی درگیر به نحوی با هم ارتباط دارند همانند گردن و شانه ها.
  • دیستونی چندموضعی یا چندبخشی (multifocal dystonia): حداقل دو قسمت از بدن که به هم متصل نیستند همانند بازوی یک طرف و پای طرف دیگر، درگیر می شوند.
  • دیستونی عمومی (generalized dystonia): هر دو پا و دیگر قسمتهای بدن درگیر می شوند.
  • همی دیستونی یا دیستونی نیمه بدن (hemidystonia): نصف کل بدن درگیر می شود.

دیستونی همچنین براساس سن شروع این بیماری به دو نوع تقسیم می شود:

  • دیستونی با شروع زودرس (early-onset dystonia): در این نوع از دیستونی علائم و نشانه های بیماری قبل از سی سالگی ظاهر می شود. علائم معمولاً در ابتدا در یکی از اندامها ظاهر می شود و سپس در تمام بدن پخش می شود.
  • دیستونی با شروع دیر رس(late-onset dystonia) در بیشتر موارد، شروع بروز علائم و نشانه های این بیماری در بیمارن سنین بین 40 تا 60 ظاهر می شود. در اکثر موارد، علائم هم در گردن و هم یکی از بازوها یا سر شروع می شود و معمولاً در بدن پخش نمی شوند.

علائم دیستونی

علائم و نشانه های دیستونی عمدتاً به نوع دیستونی بستگی دارد. در زیر بعضی از این نمونه های اصلی علائم آورده شده است:

  • دیستونی گردن یا دیستونی سرویکال (cervical dystonia)

دیستونی گردنی یا دیستونی سرویکال که به عنوان گردن کجی یا کژ گردنی (torticollis) هم شناخته می شود شایعترین نوع دیستونی است. این نوع از دیستونی تنها یک قسمت از بدن (دیستونی موضعی) را تحت تاثیر قرار می دهد و عموماً در دوران دیرتری از زندگی شروع می شود (late-onset dystonia) . در این نوع از دیستونی عضلات گردن درگیر می شوند و بیمار ممکن است موارد زیر را تجربه کند:

  • پیچش و چرخش سر و گردن
  • خمیدگی رو به جلو سر و گردن
  • خمیدگی رو به عقب سر و گردن
  • خمیدگی جانبی سر و گردن

بیماران ممکن است علائم خفیف تا شدید را تجربه کنند. اگر اسپاسمها و انقباضات مکرر و به اندازه کافی شدید باشند، بیمار ممکن است گرفتگی، سفتی و درد را نیز تجربه کند. کارشناسان در مورد دلیل این امر مطوئن نیستند، ولی اعتقاد دارند لمس کردن چانه، گردن یا پشت سر می تواند در اغلب موارد علائم این بیماری را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.

  • بلفارواسپایم یا انقباض غیر ارادی پلک (Blepharospasm)

عضلات اطراف چشمها درگیر می شوند. این دیستونی نیز از نوع دیستونیهای موضعی و با شروع دیر رس است. در این نوع دیستونی بیمار ممکن است علائم زیر را تجربه کند:

  • فوتوفوبیا (حساسیت به نور)
  • تحریک چشم یا چشمها
  • پلک زدن زیاده از حد و غالباً به صورت کنترل ناپذیر
  • بسته شدن چشمها به صورت غیر ارادی. ممکن است در بیماران با علائم شدید این بیماری باز نگه داشتن چشمها برای چند دقیقه غیر ممکن باشد.

شدت بروز علائم و نشانه ها ممکن است با توجه به ساعات روز متفاوت باشد. در بسیاری از بیماران با گذشت زمان در طی روز علائم و نشانه ها بدتر می شوند.

  • دیستونی حساس به دوپا (Dopa-responsive dystonia)

نوعی از دیستونی عمومی و با شروع زودرس (هر دو پا و دیگر قسمتهای بدن درگیر می شوند، شروع آن در سن 5 تا 30 سالگی است). این نوع از دیستونی به خوبی به داروی لوودوپا (levodopa) که یک داروی دوپامین است پاسخ می دهد به همین دلیل به نام دیستونی حساس به دوپا شناخته می شود.

معمولاً بیمار علائم و نشانه ها بین سنین 6 تا 16 سالگی تجربه می کند. شایع ترین علائم این بیماری شامل سفتی و گرفتگی، راه رفتن غیر عادی، خمیدگی رو به بالای کف پا است. در بعضی موارد ممکن است پا در قسمت قوزک پا به سمت بیرون بچرخد. اسپاسم، گرفتگی و سفتی عضلات در بازوها و نیم تنه در این بیماری غیر عادی نیست.

 

  • اسپاسم نیمه صورت یا همی فیشیال (hemifacial spasm)

این نوع از دیستونی یک نوع دیستونی موضعی (تنها یک قسمت از بدن درگیر می شود) و با شروع دیر رس است. مبتلا به این نوع از دیستونی اسپاسمهایی در عضلات یک طرف صورت تجربه می کند. علائم ممکن است درصورتیکه بیمار تحت استرسهای روحی روانی یا خستگیهای جسمی باشد برجسته تر باشند.

  • دیستونی لارنژیت یا حنجره (Laryngeal dystonia)

این نوع از دیستونی یک دیستونی موضعی یا فوکال  و با شروع دیر رس است. عضلات موجود در حنجره (larynx) دچار اسپاسم می شوند.  اسپاسم عضلات حنجره ممکن است به سمت داخل یا به سمت خارج باشد.

با توجه به اینکه اسپاسم عضلات حنجره به چه سمتی باشد ممکن است صدای بیمار در حین صحبت کردن خیلی آهسته ونفس زنان یا غیر واضح وخفه به نظر برسد.

دیستونی میوکلوناس یا دیستونی تشنج عضلانی-  یک نوع دیستونی سگمنتال یا منطقه ای و دیر رس (بعد از 40 سالگی رخ می دهد و دو یا سه منطقه از بدن درگیر می شوند). عضلات بازو، گردن و نیم تنه بالایی درگیر می شوند. بیماران دچار اسپاسم همانند فردی که شوک الکتریکی دریافت می کند به نظر می رسند (حرکات تشنجی و ناگهانی).

  • دیستونی ارومندیبولار (Oromandibular dystonia)

این دیستونی سگمنتال (منطقه ای) و با شروع دیر رس بوده و عضلات فک و دهان را درگیر می کند. دهان مبتلا به این نوع از دیستونی به سمت خارج و بالا کشیده می شود.

برخی بیماران علائم این بیماری را تنها درحین استفاده از دهان و فک دارند درحالیکه در دیگران علائم همیشگی و حتی در صورت عدم استفاده ز عضلات نیز وجود دارد. غالباً بیماران دارای این علائم زمانیکه  عضلات دهان و فکشان مورد استفاده قرار نمی گیرد ممکن است در هنگام صحبت کردن یا جویدن احساس راحتی و آرامش کنند.  بعضی از مبتلایان ممکن است دچار دیسفاژی (dysphasia) یا مشکلات بلعیدن غذا باشند.

  • کرامپ نویسندگان (writer’s cramp) یا دیستونی فانکشنال (functional dystony)

مبتلا به این نوع از دیستونی کرمپ یا گرفتگی عضلانی  و حرکات کنترل ناپذیر  را در بازی و مچ دست تجربه می کند. در واقع این نوع از دیستونی در کسانی که کارهای مکرر و سریع و یکسان را انجام می دهند دیده می شود.  این بیماری یک دیستونی دیر رس موضعی است. این نوع از دیستونی، دیستونی انجام کاری خاص  است چراکه بسیاری از بیماران قبل از شروع بروز این بیماری به میزان زیادی کار نوشتن انجام داده اند.

دیگر دیستونیهای مرتبط با کار یا دیستونی فانکشنال عبارتند از :

  • کرامپ نوازندگان
  • کرامپ تایپیستها
  • کرامپ گلفبازان

 

  • دیستونی عمومی (generalized dystony)

بیماران مبتلا به این نوع از دیستونی معمولاً کودکان و نوجوانان در شروع دوران بلوغ هستند. بنابراین این بیماری یک دیستونی با شروع زودرس است. علائم معمولاً در یکی از اندامها دیده می شود و سرانجام در دیگر قسمتهای بدن پخش می شود.

بیمار ممکن است موارد زیر را تجربه کند:

  • اسپاسمهای عضلانی
  • نحوه قرار گیری بدن به صورت غیر عادی یا پیچیده (خمیده) به دلیل انفباضات و اسپاسمها در دستها و پاها و نیمتنه بالایی
  • یک اندام یا پا ممکن است به داخل بچرخد
  • بخشهایی از بدن ممکن است به صورت ناگهانی دچار رعشه شود.

 

  • دیستونی تشنجی یا پاروکسیسمال (paroxysmal dystonia)

اسپاسمهای عضلانی و حرکات غیرعادی بدن تنها در مواقعی خاص رخ می دهد و در بقیه موارد بیمار هیچگونه علائمی ندارد. این یک دیستونی نادر است.

علائم دیستونی پاروکسیسمال یا تشنجی ممکن است مشابه با علائم بروز صرع (اپیلپسی) باشد. هنگامیکه علائم به صورت نگهانی بروز می کنند به عنوان حمله (attack) شناخته می شود. در حین یک حمله تنها عضلات درگیر می شوند. برخلاف مبتلا به صرع ، بیمار در حین حمله هوشیاریش را از دست نمی دهد و از محیط اطراف خودش آگاه است. یک حمله ممکن است تنها برای چند دقیقه به طول انجامد و در بعضی موارد ممکن است برای چند ساعت ادامه دارد. عوامل زیر ممکن است منجر به حمله شوند:

  • استرس روحی روانی
  • خستگی و کوفتگی
  • مصرف نوشابه های الکلی
  • مصرف قهوه
  • یک حرکت ناگهانی

 

نگارنده: زری هاشمی

منبع: Medical News Today

لینک منبع:http://www.medicalnewstoday.com/articles/171354.php

 

 

درمان بی خوابی

16 دیدگاه دربارهٔ «درباره دیستونی و علائم آن چه می دانید؟»

    1. دکتر مصطفی امیری

      با سلام
      درمان این نوع دیستونی معمولا با ترکیب دارو و روش های بازتوانی است که میتوانید برای بررسی و درمان برای خانم دکتر وهابی نوبت ویزیت اخذ نمایید

  1. آزاده علیخانی

    سلام وقت بخیر من در سن 15 سالگی عمل کندیل فک داشتم و الان 35 ساله هستم و دهان من کم باز میشه و درمان دندانپزشکی خیلی اذیت میشم .میخواستم بدونم این مشکل با فیزیوتراپی حل میشه؟

    1. سلام شما می توانید برای کسب اطلاعات لازم در این زمینه از یک متخصص جراحی فک و یا دندانپزشک خود مشورت بگیرید.

  2. سلام. مادر 73 ساله من نزدیک به یک ماه هست که دچار سکته مغزی و در نتیجه درگیر بیماری هموبالیسم و دسکینزی دست و پای چپ شده و اسیب هایی نظیر، مشکل زیاد در تکلم، در بلع غذا و مایعات، در راه رفتن، مشکل فراوان در خواب شبانه(بخاطر بیقراری و حرکات غیر ارادی دست و پا) ..
    پزشک داروی تترابتازین، هلوپریدول و دپاکین رو تجویز کردند.. میخواستم ضمن تشکر از مطالب مفیدتون راهمنایی بفرمائید که این روش درمانی در مورد بیماری مادرم جوابگو هست.. یا با توجه به عوارض داروهایی که مادرم دارند مصرف می کنند مشکلات دیگری براشون اتفاق نمی افته.. و نکته آخر اینکه پزشکشون گفته که اصلا نیازی به بستری بیمار نیست. آیا واقعا با بستری نمی شه کمک بهتری به بیمار کرد.. خواش می کنم رهنمایی بفرمائید.. ممنون

    1. دکتر مصطفی امیری

      سلام
      در این فاز بیماری بستری احتمالا کمکی نمی کند
      اقدامات فیزیوتراپی و توانبخشی اگر درست انجام شوند بهترین روش کمکی در این مرحله خواهند بود

  3. سلام عرض ادب خدمت دکتر عزیز من نوازنده گیتار هستم و در سال 1389 به دلیل فشار زیاد به دست راستم و خصوصا انگشت وسط دست راست راحت ترین تکنیک گیتار یعنی آرپژ را نمی توانستم اجرا کنم این فشار به حدی زیاد بود که بعد از تمرین احساس میکردم تمام تاندون های پشت دستم الان پاره میشه بعد از یک ماه اینطور تمرین کردن انگشت وسط دست راستم دیگه نمی توانست ساز بزنه و برای فقط نواختن ساز یعنی شروع تمرین حرکتش با لرزش بود ولی الان باز بهتره. واقعا میگم دارم عذاب میکشم که دیگه نمیتوانم ساز بزنم.
    به دکتر های زیادی هم مراجعه کردم ولی هیچی.
    یه دکتر فیزیوتراپی یکی آتل بندی و یکی هم تزریق کورتون به کف دست راستم ولی بازم بیفایده دیگه واقعا بریدم.
    حالا میشه شما یه لطف کنید کمکم کنید.
    باتشکر فراوان.

    1. مریم اکبری زاده

      سلام. دوست عزیز به بررسی و معاینه شما برای ارایه راهکار مناسب نیاز می باشد. در صورت تمایل می توانید با مرکز تخصصی فیزیوتراپی و توان بخشی شایگان مهر تماس بگیرید تا همکاران ارزیابی رایگان انجام دهند.

  4. سلام مادر من به علت بیماری اعصاب به زوانپزشک مراجعه کرد و بعد از مصرف قرص های ارامبخش دچار مشکلاتی از جمله لکنت زبان. پرش دست .عدم تعادل شدند .ام ار ای دادن که معلوم شد مغز کوچک شده است .ایا مصرف تترابنازین.دونپت.پیراستام.چندقرص ارامبخش دیگر کمکی به مادرم میکنه .

    1. سلام در مورد مصرف دارو حتما باید به پزشک مراجعه کنید و ایشان پس از معاینه داروی لازم را تجویز کنند.

  5. سلام. من دوچار دیستونی یک طرفه حنجره هستم. دو بار بوتاکس به حنجره ام تزریق شده و درمان بصورت موقت بوده با خوردن چای و استرس گرفتگی حنجره ام بیشتر میشه و موقع صحبت کردن صدام در نمیاد و با حالت فشار زدن و تقلا باید حرف بزنم. و خیلی اذیت میشم اگر امکان داره با این شماره تماس بگیرید. بخدا دیگه از زندگی خسته شده ام

  6. معین سامانی نژاد

    سلام وقت بخیر.
    بنده نوازنده گیتار هستم و حدود یک سال هست ک انگشت 4 و 5 دچار دیستونی شده و پیش دکتر های زیادی رفتم از جمله دکتر نوراللهی مقدم.
    من خیلی تحقیقی کردم تو این زمینه ولی تاثیری توی روند درمانی من نداشته .
    این روزها از یک دستکش مخصوص ک خودم طراحی کردم دارم استفاده میکنم.
    ممنون میشم اگر رهکاری دارین کمکم کنید.
    با تشکر.

    1. فرزانه جعفری

      سلام دوست عزیز
      برای پاسخ قطعی در این خصوص نیاز به معاینه و ارزیابی بالینی شما میباشد. با مرکز شایگان مهر تماس بگیرید تا همکاران راهنماییتان کنند.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پیمایش به بالا