روماتیسم در نوجوانان که اغلب به آن آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان (Juvenile Idiopathic Arthritis – JIA) گفته می‌شود، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های التهابی در سنین کودکی و نوجوانی است. این بیماری می‌تواند زندگی روزمره نوجوانان را تحت تأثیر قرار دهد و باعث درد، ناراحتی و محدودیت حرکتی شود. شناسایی زودهنگام علائم می‌تواند نقش حیاتی در درمان و مدیریت بیماری داشته باشد.
💡 علائم شایع روماتیسم در نوجوانان
1. درد مفاصل
- احساس درد مداوم در یک یا چند مفصل (معمولاً زانو، مچ، آرنج یا انگشتان).
- درد معمولاً صبح‌ها بدتر است و با فعالیت بهتر می‌شود.
2. تورم مفاصل
- مفاصل متورم و گاهی گرم به لمس.
- تورم ممکن است در یک یا چند مفصل ظاهر شود و گاهی بدون درد باشد.
3. خشکی مفاصل (به‌ویژه صبح‌ها)
- سختی در حرکت مفاصل، به‌خصوص پس از خواب یا استراحت طولانی.
- این خشکی می‌تواند نوجوان را در فعالیت‌های روزانه محدود کند.
4. خستگی شدید
- نوجوان ممکن است بی‌حال و خسته به نظر برسد.
- این خستگی حتی با استراحت کافی نیز برطرف نمی‌شود.
5. تبهای مکرر و خفیف
- افزایش دمای بدن بدون دلیل مشخص.
- تب ممکن است همراه با علائم دیگر مانند خستگی یا درد باشد.
6. کاهش اشتها و وزن
- کاهش میل به غذا خوردن و در نتیجه کاهش وزن.
- این موضوع به دلیل التهاب مزمن یا خستگی ممکن است رخ دهد.
7. مشکلات پوستی
- بروز راش‌های پوستی در برخی موارد، به‌ویژه در نوع سیستمیک روماتیسم.
- این راش‌ها معمولاً با تب مرتبط هستند.
8. مشکلات چشمی
- التهاب چشم (یووئیت) که ممکن است بدون درد باشد.
- کاهش بینایی، قرمزی یا حساسیت به نور می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات چشمی مرتبط با روماتیسم باشد.
9. کاهش دامنه حرکتی مفاصل
- دشواری در انجام حرکات روزمره، مانند نوشتن، راه رفتن یا گرفتن اشیا.
- این مشکل ممکن است به تدریج بدتر شود.
10. بدشکلی مفاصل
- در صورت عدم درمان، ممکن است تغییر شکل مفاصل و محدودیت دائمی در حرکت ایجاد شود.
انواع روماتیسم در نوجوانان و علائم مرتبط 🧑⚕️
1. نوع سیستمیک
- تب بالا و راش‌های پوستی.
- درگیری اندامهای داخلی مانند قلب یا کبد.
2. نوع الیگوآرتریت
- درگیری کمتر از ۵ مفصل (اغلب زانو و مچ پا).
- شایع‌ترین نوع در نوجوانان.
3. نوع پلی‌آرتریت
- درگیری ۵ مفصل یا بیشتر.
- مفاصل کوچک و بزرگ ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.
4. نوع انتزیتیک (Enthesitis-Related Arthritis)
- التهاب در محل اتصال تاندون‌ها و رباط‌ها به استخوان.
- اغلب با درد در پاشنه یا کمر همراه است.
علائم هشداردهنده‌ای که نباید نادیده گرفته شوند 🚨
- درد یا تورم مفاصل که بیش از یک هفته ادامه داشته باشد.
- تبهای مکرر بدون علت مشخص.
- مشکلات چشمی مانند تاری دید یا قرمزی مداوم.
- کاهش وزن سریع یا بی‌اشتهایی مداوم.
افسانه یا واقعیت؟ آیا روماتیسم فقط بیماری افراد مسن است؟ 🤔
واقعیت: برخلاف تصور عمومی، روماتیسم می‌تواند در کودکان و نوجوانان نیز رخ دهد. آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان یکی از نمونه‌های رایج این بیماری است و درمان زودهنگام نقش کلیدی در جلوگیری از آسیب‌های دائمی دارد.
جدیدترین روشهای تشخیص و درمان روماتیسم در نوجوانان 🛠️
- آزمایش‌های خون و تصویربرداری:
- آزمایش‌های ESR، CRP و ANA برای شناسایی التهاب.
- تصویربرداری مانند MRI یا اشعه ایکس برای بررسی آسیب مفاصل.
- درمان‌های بیولوژیک:
- داروهایی مانند آدالیمومب (Adalimumab) یا اینفلیکسیماب (Infliximab) برای کاهش التهاب.
- تمرینات فیزیوتراپی:
- حرکات کششی و تمرینات تقویتی برای حفظ دامنه حرکتی.
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs):
- مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب.
- تغذیه و مکمل‌ها:
- مصرف مواد غذایی ضدالتهاب مانند ماهی‌های چرب، آجیل و سبزیجات.
- مکمل‌های کلسیم و ویتامین D برای تقویت استخوان‌ها.
نظرات مردم درباره روماتیسم در نوجوانان 💬
- لیلا، ۳۸ ساله، تهران:
«پسرم ۱۲ سالشه و حدود ۶ ماه پیش زانوهاش درد می‌کرد. فکر کردیم به خاطر فوتبال زیادشه، ولی دکتر گفت روماتیسم داره. الان تحت درمانه و با فیزیوتراپی حالش خیلی بهتر شده.» - جیمز، ۴۵ ساله، نیویورک:
«دخترم با یووئیت تشخیص داده شد و بعدها متوجه شدیم که با آرتریت ایدیوپاتیک ارتباط داره. با درمان بیولوژیک، تونستیم التهاب رو کنترل کنیم.» - سارا، ۴۲ ساله، شیراز:
«دخترم همیشه صبح‌ها از خشکی دست‌ها شکایت می‌کرد. خوشبختانه زود متوجه شدیم و الان با داروهای ضدالتهاب وضعیتش کنترل شده.» - مهدی، ۳۶ ساله، اصفهان:
«خواهرزاده‌ام درگیر این بیماریه. اولش فکر می‌کردیم رشد طبیعی باعث دردش شده، ولی وقتی دکتر آزمایش داد، روماتیسم تشخیص داده شد.» - امیلیا، ۵۰ ساله، لندن:
«وقتی پسرم تورم و درد مفصل داشت، خیلی نگران شدیم. درمانش رو زود شروع کردیم و الان به زندگی عادی برگشته.»
جمع‌بندی 🌟
روماتیسم در نوجوانان یک بیماری جدی است که نیاز به توجه فوری و درمان مناسب دارد. اگر علائمی مانند درد، تورم یا خشکی مفاصل در نوجوان شما مشاهده می‌شود، با یک متخصص روماتولوژی مشورت کنید. در کلینیک مغز و اعصاب دکتر مصطفی امیری، ما آماده‌ایم تا بهترین روشهای درمانی را برای شما ارائه دهیم.
✨ مراقب سلامت فرزندان خود باشید و نشانه‌های بیماری را جدی بگیرید! 😊
آرتریت روماتوئید نوجوانان و کودکان
آرتریت روماتوئید (روماتیسمی) نوجوانان و کودکان (juvenile rheumatoid arthritis-JRA) ممکن است یک مفصل یا چندین مفصل را تحت تاثیر قرار دهد. در بعضی از موارد این بیماری تمام بدن را درگیر می کند و باعث ایجاد تحریک پوست، تب و تورم غدد لنفاوی می شود.
علائم آرتریت روماتوئید (روماتیسمی) نوجوانان و کودکان چیست؟
- درد مفصل
- گرفتگی و سفتی
- کاهش دامنه حرکتی
- مفاصل متورم و داغ
- لنگیدن
- قرمزی محل درگیر
- غدد لنفاوی متورم
- تبهای مکرر
انواع آرتریت روماتوئید نوجوانان و کودکان
سه نوع عمده آرتریت روماتیسمی نوجوانان وجود دارد:
- آرتریت پاوسی آرتیکیولار (pauciarticular JRA) که حداکثر چهار مفصل را درگیر می سازد.
- آرتریت پلی آرتیکیولار( polyarticular JRA): که حداقل پنج مفصل را درگیر می کند.
- آرتریت سیتماتیک (systematic onset JRA): که علاوه بر مفاصل، اندامهای داخلی را نیز درگیر می کند.
هرچه تعداد مفاصل درگیر در بیماری آرتریت روماتیسمی نوجوانان بیشتر باشد، وخامت این بیماری افزایش می یابد.
آرتریت روماتوئید نوجوانان و کودکان چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک اطفال با معاینه و بررسی سوابق پزشکی می تواند این عارضه را تشخیص دهد. همچنین ممکن است پزشک آزمایشات مختلفی نظیر آزمایشات زیر را درخواست دهد:
- آزمایش پروتئین واکنشگر با ماده C (C-reactive protein-CRP): در این آزمایش مقدار پروتئین واکنشگر با ماده C در خون اندازه گیری می شود. CRP ماده ای است که توسط کبد در پاسخ به التهاب تولید می شود.
- فاکتور روماتوئید (rheumatoid factor-RF): در این آزمایش فاکتور روماتوئید که پروتئینی است که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می شود تشخیص داده می شود. فاکتور روماتوئید می تواند به بافتهای سالم حمله کند بنابراین وجود این پروتئین نشان دهنده یک بیماری خود ایمنی همانند آرتریت است.
- آزمایش آنتی بادی ضد هسته (anti-nuclear antibody-ANA): همانند فاکتور روماتوئید، آنتی بادی ضد هسته، پروتئینی است که در افراد مبتلا به بیماری خودایمنی توسط سیستم ایمنی بدن تولید می شود. توسط این آزمایش وجود این پروتئین در خون تشخیص داده می شود.
- عکسبرداری اشعه ایکس یا ام آر آی: با استفاده از این عکس برداریها، احتمال سایر عارضه هائی که می توانند سبب التهاب یا درد مفاصل شوند همانند عفونتها و شکستگیها رد می گردد.
آرتریت روماتوئید نوجوانان و کودکان چگونه درمان می شود؟
روشهای درمانی مختلفی برای مدیریت و به حداقل رساندن اثرات این بیماری وجود دارد. پزشکان معمولاً مجموعه ای از درمانها در جهت کاهش درد و تورم و حفظ تحرک و قدرت مفاصل پیشنهاد می دهند.
درمان داروئی
غالباً داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، همانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای کاهش التهاب و تورم مورد استفاده قرار می گیرند. در صورتیکه مسکنهای در دسترس و بدون نیاز به نسخه پزشک موثر نباشند ممکن است داروهای مسکن قویتر توسط پزشک تجویز شود. ممکن است استفاده از آسپرین توسط پزشک توصیه شود ولی با توجه به اینکه استفاده از آسپرین در کودکان ممکن است عوارض جانبی داشته باشد به ندرت توسط پزشک تجویز می شود. هرگز بدون مشورت با پزشک نباید از آسپرین بچه استفاده کرد.
داروهای دیگری که تحت عنوان داروهای بیولوژیک شناخته می شوند نیز ممکن است در درمان التهاب و آسیب مفاصل کمک کننده باشند. این داروهای بیولوژیک شامل آباتاسپت(abatacept)، ریتوکسی مب(rituximab)، آناکینرا(anakirna) هستند. این دارهای بیولوژیک با کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن علائم بیماری آرتریت روماتیسمی نوجوانان را کاهش می دهند. با این وجود، عموماً اثرگذاری این داروها چندین ماه به طول می انجامد و با توجه به اثرات جانبی آنها، تنها به صورت کوتاه مدت تجویز می شوند. در برخی موارد، برای کاهش التهاب مفاصل در کودکان مبتلا به JAR از داروی متوترکسیت (methotrexate) استفاده می شود.
در موارد شدید این بیماری ممکن است از عمل جراحی برای جایگزینی مفاصل استفاده شود. همچنین ممکن است به منظور کاهش التهاب مفاصل، مایعات را از بافتها خارج نمایند.
اصلاح سبک و روش زندگی
ورزش و داشتن رژیم غذایی سالم برای همه مفید است ولی برای کودکان و نوجوانان میتلا به JAR بسیار ضروری و سودبخش است. در صورت عادت دادن کودکان و نوجوانان به دنبال کردن روشهای زیر در زندگی، مقابله با بیماری آسانتر و خطر عوارض آن کاهش می یابد:
خوب غذا خوردن
تغییرات وزن بدن در کودکان و نوجوانان مبتلا به JRA شایع است. داروهای مورد استفاده در درمان این بیماری ممکن است اشتهای آنها و در نتیجه وزن را افزایش یا کاهش دهند. در چنین مواردی یک رژیم سالم با کالری متعادل می تواند در حفظ وزن مناسب در کودکان و نوجوانان کمک کننده باشد. در صورتیکه ابتلا به این بیماری منجر به افزایش یا کاهش وزن شود باید با پزشک معالج مشورت گردد.
ورزش منظم
تمرینات ورزشی حداقل سه بار در هفته می تواند نقش موثری در تقویت عضلات و بهبود انعطاف پذیری مفاصل و مقابله با این بیماری و مدیریت آن در طولانی مدت داشته باشد. بهترین تمرینات ورزشی در این مورد، تمرینات ورزشی با شدت ضربات پائین، همانند راه رفتن و شنا کردن هستند. به هرحال، قبل از شروع هر نوع ورزش توسط مبتلایان به این بیماری، باید با پزشک معالج در این رابطه مشورت کرد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپ می تواند کودکان و نوجوانان را تشویق به انجام منظم تمرینات ورزشی نماید و حتی تمرینات مناسب را با توجه به شزایط خاص بیماریشان پیشنهاد دهد. فیزیوتراپ ممکن است تمرینات ورزشی خاصیرا در جهت تقویت و برگشت انعطاف پذیری مفاصل دردناگ و گرفته پیشنهاد دهد.
عوارض ناشی از آرتریت روماتوئید نوجوانان و کودکان چیست؟
در صورتیکه JRA درمان نشود خود می تواند منجر به عوارض دیگری هماند عوارض زیر گردد:
- کم خونی
- عود کردن درد به صورت طولانی مدت
- تخریب مفصل یا مفاصل
- جلوگیری از رشد کامل
- اندامهای ناهماهنگ
- تغییرات بینائی
- تورم در اطراف قلب
آینده کودکان و نوجوانان مبتلا به آرتریت روماتوئید چگونه است؟
کودکان و نوجوانان مبتلا به JRA خفیف تا متوسط معمولاً بدون عوارض دیگر می توانند درمان شوند. با این وجود این بیماری، یک بیماری بلند مدت است که گاهی اوقات می تواند شدت بگیرد و انتظار گرفتگی و درد مفاصل در کودکان و نوجوانان مبتلا در این مواقع وجود دارد.
متاسفانه درصورتیکه این بیماری پیشرفته شود احتمال بهبود و تخفیف آن بسیار کاهش می یابد. به همین دلیل است که تشخیص و درمان به موقع و سریع این بیماری بسیار مهم است. درمان سریع و به موقه می تواند از تشدید آرتریت و گشترش آن به دیگر مفاصل پیشگیری نماید.
