درد کف پا از علل و انواع تا پیشگیری و درمان آن
حقایقی در مورد درد کف پا
- پا یک ساختار آناتومیک پیچیده دارد که ممکن است تحت تأثیر بیماری های داخلی بدن و یا پا قرار بگیرد.
- آرک کف پاها ساختارهای اولیه هستند که میزان نیرویی که از زمین به بدن منتقل می شود را کنترل می کنند.
- هنگامی که به علت درد پا قادر به انجام فعالیت های عادی و روزمره خود نیستید ، باید به پزشک مراجعه کنید.
- کف پا شامل استخوان و مفصل ، رباط ، عضله و تاندون ، عصب ، رگ های خونی ، پوست و ساختارهای بافت نرم است. بیماری هر یک از این ساختارهای پا می تواند باعث درد کف پا شود.
- درمان درد پا بستگی به علت درد دارد و ممکن است شامل دارو ، تقویت ، کشش ، درمان فیزیوتراپی ، بی حرکتی و جراحی باشد.
ساختار کف پا چگونه است؟
کف پا دارای یک ساختار پیچیده متشکل از 26 استخوان ، 33 مفاصل ، عضلات متعدد ، تاندون ها ، عضلات مولتیپل ، رگ های خونی ، اعصاب و لنف ها می باشد. استخوان ها ، دو قوس عرضی پا را تشکیل می دهند.
قوس طولی پا طول پا و قوس عرضی پا عرض آن را تعیین می کند. مفصل مچ پا بین پا و کف پا قرار دارد و انگشتان پا در جهت عکس پا قرار دارند. استخوان های کف پا توسط مفاصل و کپسول های مفصلی احاطه شده اند و به وسیله بافت های فیبری به نام رباط ها با یکدیگر مربوط می شوند.
عضلات پا به وسیله یک بافت سفت و سخت به نام فاسیا پلانتار به هم مرتبط می شوند. همچنین عضلات داخلی و عضلات خارجی پا در قسمت های مختلف کف پا وجود دارند. کف پا با بافت نرمی که حاوی کپسول ، چربی زیر پوستی ، پوست و اپیدرم هستند ، پوشیده شده است. این ساختارهای بافت نرم به عنوان یک مکانیسم دفاعی اصلی برای خطرات خارجی نظیر عفونت ها و آسیب دیدگی به کار می رود. گاهی ممکن است در زیر بافت نرم تجمع مایع انجام شود که می تواند باعث تورم پا می شود.
بیماری های شایع کف پا
بیماری های شایع کف پا عبارتند از :
سندرم پای ورزشكار
سندرم پای ورزشکار نوعی عفونت قارچی است که خارش ، سوزش و سوختگی پا ازعلائم آن می باشند.
تاول ها
تاول دانه های پر از آبی است که می تواند به علت راه رفتن طولانی و یا ایستادن های طولانی مدت ایجاد شود.
بونیون شست پا
در این وضعیت انگشت شست پا به طرف انگشتان دیگر شما متمایل می شود و می تواند راه رفتن را دردناک کند. کفش های تنگ و یا نامناسب یا پاشنه بلند مدت می تواند بونیون شست پا را تشدید کند.
میخچه پا
میخچه ها دایره های گرد و ضخیمی از پوست هستند که بر روی انگشتان پا تشکیل می شوند. انگشت چکشی ، بونیون یا پوشیدن کفش های نامناسب از علل بروز میخچه هستند.
پلانتار فاسیا
پلانتار فاسیا می تواند در پاشنه پا و یا در قسمت پایین میانه پای شما باعث بروز درد شود.
پلانتار فاسیا زمانی رخ می دهد که رباط فاسیای کف پا به علت پوشیدن کفش نامناسب به همراه پشتیبانی ضعیف قوس پا ، ایستادن های مکرر و طولانی مدت ، دویدن های طولانی ، افزایش وزن یا سایر بیماری های پا ، درد ناک می شود.
خار پاشنه
خار پاشنه به علت تجمع کلسیم در میان پاشنه پا و قوس کف پای افراد تشکیل می شود. درد ، التهاب و یا حتی برآمدگی پشت پاشنه پا می تواند نشانه هایی از خار پاشنه پا باشد.
انگشت چنگالی
انگشت چنگالی به علت پوشیدن کفش های تنگ یا پاشنه بلند بوجود می آید. همچنین ممکن است بر اثر آسیب اعصاب پا ناشی از ابتلا به بیماری هایی مانند دیابت یا اعتیاد به الکل که اعصاب پا را ضعیف می کنند نیز بوجود آید.
انگشت چکشی یا مالت فینگر
انگشت چکشی به علت پاره شدن مفصل وسط انگشتان پا بوجود می آید. این عارضه همانند بسیاری از بیماری های پا می تواند ژنتیک باشد. پوشیدن کفش های نامناسب ، قوس بیش از حد کف پا ، آرتروز یا آسیب پا ممکن است باعث ایجاد انگشت چکشی شود
نقرس
بیماری نقرس به علت تجمع بیش از حد اسید اوریک در بدن معمولاً بر روی پاها به خصوص بر روی انگشت شست پا تأثیر می گذارد. منطقه آسیب دیده ممکن است بسیار دردناک باشد.
ناخن فرو رفته در گوشت
فرو رفتن و رشد کناره های ناخن در گوشت اطراف آن باعث درد ، قرمزی و تورم و در نهایت عفونت می شود. افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض ناخن فرو رفته در گوشت قرار دارند.
عفونت قارچی ناخن
ضخیم شدن ناخن ، خرد شدن و ریختن ، لکه های زرد روی ناخن و جدا شدن ناخن از بستر خود می تواند نشانه هایی از این باشد که شما به عفونت قارچی ناخن مبتلا شده اید. ابتلا به عفونت قارچی ناخن می تواند به علت مرطوب بودن محیط پاها باشد.
متاتارسالژیا یا کبودی سنگی
کبودی سنگی که به نام متاتارسالژیا شناخته می شود ، مشکلی است که توپی پنجه پا را تحت تأثیر قرار می دهد. این وضعیت در نتیجه پوشیدن کفش های نامناسب ، تمرین های شدید ، اضافه وزن و یا سایر بیماری های اساسی ایجاد می شود. علائم ممکن است با گذشت زمان بدتر شود.
کف پای صاف
کف پای صاف به علت نبودن قوس پا در هنگام ایستادن می باشد. صافی کف پا معمولاً ژنتیکی است و تنها در صورتی که هنگام ورزش کردن و یا ایستادن های طولانی مشکل داشته باشید ، نیاز به درمان دارد.
مورتون نوروما
در مورتون نوروما اعصابی که از میان استخوان های متاتارس پا عبور می کنند ، دچار مشکل می شوند. این اعصاب به نام اعصاب پلانتار دیژیتال شناخته می شوند. علائم مورتون نوروما عبارتند از :
- درد ،
- احساس سوزش ،
- کرختی ،
- سوزن سوزن شدن بین دو انگشت پا .
علل آسیب های کف پا چیست؟
آسیب های کف پا ممکن است ناشی از بیماری های مختلف ، ناهنجاری ها ، شرایط بیومکانیک ، کفش نامناسب یا آسیب ها باشد.
از جمله :
- بیماری عفونی ، ویروس ها ، قارچ ها و باکتری ها ؛
- زگیل های کف پا به علت ویروس می تواند باعث تحریک و درد شود ؛
- سندرم پای ورزشكار كه از طریق قارچ ایجاد می شود می تواند منجر به تحریک پا و درد شود ؛
- فرو رفتن ناخن در گوشت یک علت شایع درد پا است. که باعث درد و عفونت می شود ؛
- بیماران مبتلا به دیابت بیشتر در معرض ابتلا به عفونت هستند چرا که سیستم ایمنی بدن آنها به خطر می افتد.
بسیاری از بیماری های سیستماتیک نیز می توانند درد پا را افزایش دهند. از جمله :
- دیابت ،
- لوپوس ،
- نقرس ،
- آرتریت روماتوئید.
آرتریت روماتوئید می تواند التهاب دردناکی در مفاصل پا ایجاد کند ، همراه با تغییرات در هماهنگی که منجر به ناهنجاری های پا می شود.
علل سایر ناهنجاری های کف پا
سایر ناهنجاری های کف پا نیز علل شایع درد پا هستند. از قبیل :
- تارسال کوالیژن ،
- واروس کلساینال،
- والگوس کلساینال ،
- بونیونز،
- انگشتان پتکی ،
- انگشتان چکشی ،
- خار پاشنه ،
- انگشت چنگالی ،
- سایر ناهنجاری های کف پا .
اختلالات بیومکانیک به علت تنگی یا شلی عضلات و تاندون ها ، کف پای صاف ، یا پاهای پرانتزی که اغلب منجر به عدم تعادل عضلات ، تغییر شکل و درد پا می شود.
تروما به علت یک آسیب حاد یا آسیب تکراری تجمعی از علل بسیار رایج درد پا است. به طور مثال صدمات ناشی از تاندونیت یا پارگی آشیل. آسیب های میکرو تروما می تواند ناشی از کار بر روی سطوح ناهموار یا سطوح بیش از حد سخت و یا خیلی نرم باشد. همچنین پوشیدن کفش هایی که قابلیت جذب فشار را ندارند باعث تروما می شود.
پوشیدن کفش های بیش از حد تنگ و یا پاشنه بلند می تواند در قسمت پنجه پا درد ایجاد کند. کفش هایی که بیش از حد محکم بسته می شوند می توانند درد و کبودی را بر روی پا ایجاد کنند. استفاده از کفش های غیر ورزشی برای دویدن یا دوچرخه سواری می تواند به درد کف پا منجر شود.
کفش های نامناسب در کوتاه مدت ممکن است موجب بروز تورم و کبودی شوند و عامل اصلی سندرم پای ورزشکار هستند.
اثرات درازمدت پوشیدن کفش های نامناسب
اثرات درازمدت پوشیدن کفش های نامناسب عبارتند از :
- آسیب زدن به ناخن ها ،
- تاول ،
- زخم ها،
- تحریک اعصاب و مفاصل ،
- ناهماهنگی پاها.
بیماری مورتون نروما ناشی از ضخیم شدن بافت در اطراف عصب بین انگشتان پا می تواند باعث بی حسی و درد شود. و همچنین پوشیدن کفش های نامناسب باعث عوارضی مانند انگشت چکشی ، انگشت پتکی و بونیون می شود.
آسیب های ناشی از کشش بیش از حد رباط ، اختلالات عضلانی ، کبودی و شکستگی به طور ناگهانی اتفاق می افتد. دررفتگی ، کشیدگی ، کبودی و شکستگی ممکن است به علت فشارهای وارد شده به پا اتفاق بیفتد.
کشیدگی رباط پا یا مچ پا وقتی رخ می دهد که رباط هایی که استخوان ها را نگه می دارند ، بیش از حد کشیده شوند الیاف آنها پاره شود. شل شدن رباط مفاصل پا ممکن است منجر به درد پا مزمن، بی ثباتی مفصل ، و ناهنجاری پا شود.
شکستگی های استرسی چیست؟
فشارهای تکراری بر روی یک قسمت از استخوان ممکن است موجب شکستگی های استرسی ، تاندونیت ، فاسیایت پاستار و استئوآرتریت حاد و مزمن می شود. شکستگی های استرسی معمولاً در استخوان های متاتارس ، استخوان های بلند پا و کف پا دیده می شود و همچنین می تواند در استخوان های تارسال یا استخوان های ریور کف پا نیز رخ دهند.
آسیب به استخوان ها و مفاصل پا می تواند ناشی از ضربه یا پیچ خوردگی پا یا همچنین توسط ضربه تکراری باشد که می تواند منجر به شکستگی استرسی شود.
این شکستگی ها اغلب به عنوان شکستگی های مارچ شناخته می شوند. زیرا اغلب ناشی از فشار های غیر متمایز و جزئی ناشی از پیاده روی بیش از حد است نه به علت ضربه های محکم.
عضلات و فاسیای پا به علت فشار بیش از حد یا برداشتن وزن زیاد دچار کشش می شوند. تاندونیت آشیل یک آسیب معمول تاندونی است که در پشت پاشنه پا قرار دارد.
شایع ترین علت درد پاشنه چیست؟
فاستسیت پلانتار که شایع ترین علت درد پاشنه است در نتیجه کشیدگی و آسیب های جزئی به رباط بزرگی است که به نام فاسیای پلانتر شناخته می شود. درد تاندون و تورم ناشی از تنش غیرطبیعی تکراری منجر به تاندونیت می شود ، که در نهایت منجر به پارگی تاندون ها می شود.
آسیب های ناگهانی و تصادفی ماند اینکه کسی پایش را روی پای شما می گذارد ، علاوه بر ایجاد خونریزی و صدمه می تواند باعث آسیب به عضلات و رباط های پا بشود.
ضربات مستقیم به پا می تواند باعث کبودی ، پارگی پوست و حتی شکستگی استخوان ها شود. متاتارسالژی به علت التهاب تکراری مفاصل پاشنه پا است. اصطلاح “کبودی سنگی” به درد موضعی خاص و حساسیت به پنجه پا شناخته می شود.
یک آسیب دیگرکه در میان ورزشکاران شایع است ، این است که تاندون و کپسول مفصلی که در زیر شست پا قرار دارد دچار کشیدگی می شود. ضربه به ناخن شست پا سبب جمع شدن خون در زیر ناخن و افتادن موقت یا دائمی ناخن شست پا می شود. ترومای تکراری به استخوان ها، عضلات و رباط ها می تواند باعث رشد اضافی استخوان های شود که اسپور یا اکستوز نام دارد.
تأخیر در درمان آسیب های کف پا می تواند منجر به عوارضی از قبیل درد درازمدت مزمن ، ناتوانی در حرکت دادن پا و آرتریت پا شود.
علائم و نشانه های دیگر که ممکن است همراه با درد پا باشند
درد و حساسیت نقطه ای نشانه هایی برای وجود مشکل در یک قسمت خاص بدن هستند.
علائم آسیب های کف پا
- تورم ،
- قرمزی (اریتما) ،
- کبودی (اکیموز) ،
- بی حسی ،
- سوزن سوزن شدن ،
- درد تیرکشنده ،
شروع درد ناگهانی و یا تدریجی است. پاسخ بیمار به سوالات زیر نیز دارای اهمیت بسیار است :
- آیا هنگام حرکت دادن ناحیه آسیب دیده درد دارید؟
- آیا هنگام بلند کردن وسایل سنگین درد شما تشدید می شود؟
- آیا درد در راه رفتن شما تأثیری می گذارد؟
استخوان های پا از طریق رباط ها به یکدیگر متصل می شوند. هنگامی که رباط هایی که استخوان ها را نگه می دارند دچار کشیدگی بیش از حد شوند ، پاره می شوند. حساسیت منطقه و ناتوانی مفصل می تواند شاخصی برای کشیدگی باشد. آسیب های عضلانی اغلب در هنگام پیاده روی یا ورزش همراه با احساس بی ثباتی است.
آسیب های استخوان های پا می تواند بر اثر یک ضربه یا پیچ خوردگی قوس پا یا همچنین به علت ضربه های تکراری ایجاد شود که می تواند منجر به شکستگی استرسی شود. همچنین ممکن است یک توده یا فاصله قابل تشخیص در محل شکستگی وجود داشته باشد.
هنگام مراجعه به پزشک
بسیاری از افراد که به طور مرتب درد پا را تجربه می کنند ، می دانند که چگونه آن را درمان کنند. با این حال در صورت مشاهده علائم زیر در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.
- درد به طور ناگهانی اتفاق می افتد و شدید است ،
- درد پای شما به علت آسیب دیدگی اخیر است ،
- پس از آسیب دیدگی نمی توانید وزن خود را روی پای خود بیندازید ،
- درد پا به علت یک بیماری باشد که بر روی جریان خون تأثیر گذار است ،
- ناحیه ای که باعث درد می شود یک زخم باز است ،
- ناحیه ای که سبب درد شما می شود قرمز یا ملتهب است ،
- بیمار همراه با درد کف پا تب هم دارد.
روش هایی برای جلوگیری از درد مزمن پا
برای کمک به جلوگیری از درد مزمن پا به نکات زیر توجه کنید :
- کفش هایی را انتخاب کنید که راحت و نرم باشند.
- از پوشیدن کفش های پاشنه بلند و پنجه باریک خودداری کنید.
- حفظ وزن نرمال ،
- گرم کردن بدن پیش از انجام تمرینات ورزشی ،
- رعایت بهداشت پاها .
- برای محافظت از پاها همیشه در خارج از خانه کفش بپوشید.
اگر درد کف پا بیش از دو هفته طول کشید و با درمان های خانگی بهبود نیافت به پزشک متخصص مراجعه کنید.
روش های درمان درد کف پا
درمان مشکلات کف پا بستگی به علت آن درد دارد. وقتی اولین بار احساس ناراحتی یا درد در یک ناحیه از کف پا می کنید ، می توانید با استراحت ، یخ ، فشرده سازی و بالا قرار دادن پا (RICE) ، خود را درمان کنید. مصرف داروهای بدون نسخه نیز ممکن است برای کاهش ناراحتی و درد مؤثر باشند.
استراحت کردن همراه با جلوگیری از هرگونه فشار در ناحیه آسیب دیده باعث می شود که بافت ها سریع تر بهبود یابند. اگر نمی توانید وزن خود را روی پای تان بیندازید بهتر است از عصا استفاده کنید. استفاده مناسب از بریس مچ پا به درمان و کاهش درد کمک می کند.
از کمپرس یخ می توانید برای تسکین درد استافده کنید. یخ نباید بیش از 20 دقیقه بر روی پا قرار داده شود. اگر هنگام استفاده از کمپرس یخ درد شما افزایش پیدا کرد ، کمپرس را برداشته و به جای آن اندام آسیب دیده را در آب سرد مخلوط با نمک اپسوم قرار دهید.
فشرده سازی و بالا قرار دادن عضو مصدوم باعث جلوگیری از تورم بافت های آسیب دیده می شود. تورم بیش از حد می تواند باعث افزایش کشیدگی الیاف عصبی در ناحیه آسیب دیده شود که باعث درد بیشتری می شود. بنابراین ، کاهش تورم به کاهش درد نیز کمک می کند.
محقق و مترجم : مینو شفیعی
