فیبرومیالژی (fibromyalgia) یک اختلال مزمن و شایع است. اگرچه در بسیاری از موارد فیبرومیالژی به عنوان یک عارضه مرتبط با آرتریت شناخته می شود ولی این بیماری سبب آسیب یا التهابات مفاصل مشابه با آرتریت نمی شود. فیبرومیالژی سبب آسیب به عضله و بافتها نمی شود ولی این بیماری بسیار شبیه آرتریت است چرا که سبب درد شدید و خستگی می شود و می تواند توانایی بیمار را در انجام فعالیتهای روزانه کاهش دهد. فیبرومالژی به عنوان یک عارضه روماتیسمی شناخته می شود. عارضه روماتیسمی، عارضه ای است که سبب درد مفاصل و بافتهای نرم می شود.
علائم فیبرومیالژی
علائم فیبرومیالژی عبارتند از:
- سفتی و گرفتگی در هنگام صبح
- سردردها
- الگوهای نامنظم خواب
- سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
- عادات ماهیانه دردناک (دیسمنوره-dysmenorrhea)
- گز گز دستها و پاها و همچنین بی حسی
- سندروم پای خسته
- حساسیت و تحریک پذیری در سرما و گرما
- فیبرو فاگ – fibro fog (مشکلات حافظه ای – مشکلات شناختی)
همچنین ممکن است علائم زیر نیز بروز کنند:
- درد منتشر
- مشکلات بینایی
- تهوع
- مشکلات ادراری و لگن
- افزایش وزن
- سرگیجه
- علائم مشابه سرماخوردگی و آنفلونزا
- گرفتگی و درد فک
- مشکلات پوستی
- علائم قفسه سینه
- افسردگی
- اضطراب
- سندروم درد میوفاسیال (درد/خستگی در عضلات و بافتهای اطراف)
- مشکلات تنفسی
سندروم مجموعه ای از نشانه ها، علائم و مشکلات پزشکی است. یک بیماری یک عارضه پزشکی است که عوامل و دلایل آن شناخته شده و علائم و نشانه های آن روشن است.
فیبرومیالژی چقدر شایع است؟
با توجه به آمار، در آمریکا از هر 73 نفر یک نفر مبتلا به این عارضه است. طبق نظر کالج روماتولوژی آمریکا بین 3 تا 6 میلیون نفر در آمریکا مبتلا به فیبرومیالژی است.
سازمان بهداشت آمریکا معتقد است 90 درصد مبتلایان به فیبرومیالژی زنان هستند. البته مردان و کودکان نیز می توانند به این بیماری مبتلا شوند.
اگرچه علائم این سندروم در هر سنی می تواند بروز کند ولی معمولاً بروز این علائم در میان سالی بیشتر شایع است.
افرادی که از آرتریت روماتوئید، لوپوس ( لوپوس اریتوماتوس سیستمیک) یا آرتریت ستون فقرات (اسپاندلیت آنکیلوزان) رنج می برند همچنین بیماران مبتلا به دیگر بیماریهای روماتیسمی، بیشتر در خطر فیبرومیالژی هستند.
مطالعات نشان می دهد که فیبرومیاژی احتمالاً ارثی است. زنانی که یکی از نزدیکان آنها مبتلا به فیبرومیالژی است بیشتر در معرض ابتلا به این سندروم هستند. کارشناسان راجع به اینکه آیا این سندروم ژنتیکی است یا تصادفی یا هر دو مطمئن نیستند.
عوامل فیبرومیالژی
کارشناسان معتقدند احتمالاض عوامل متعددی باعث این سندروم می شوند. به هر حال، هیچ کس نمی داند واقعاً نمی داند چه چیز باعث فیبرومیالژی می شود. عواملی همانند حوادث آسیب زا- تروما، استرس زا یا عاطفی و احساسی ممکن است مرتبط با فیبرومیالژی باشد. عوامل مسبب این سندروم می توانند موارد زیر باشند:
- یک حادثه یا اتفاق فیزیکی و عاطفی تروماتیک (آسیب زا) و استرس زا
- آسیبهای مکرر
- آرتریت روماتوئید
- لوپوس
- مشکلات سیستم اعصاب مرکزی
- روشی که ژنها چگونگی پردازش محرکهای درد را تعیین و نظم می کنند.
تشخیص فیبرومیالژی
معمولاً برای تشخیص این سندروم، بیمار باید چندین دفعه به پزشک مراجعه کند. این امر به خاطر این است که علائم این سندروم بسیار شبیه عارضه های دیگر است. قبل از تشخیص فیبرو میالژیف پزشک باید احتمال سایر بیماریها و عارضه ها را رد کند.
هیچگونه روش آزمایشگای برای تشخیص این عرضه وجود ندارد که این امر برای پزشک و بیمار مشکل ساز است. متاسفانه در مواردی با وجود ابتلا به این بیماری ممکن است توسط یک پزشک غیر متبحر به بیمار گقته شود که مشکلی ندارد و دردهای بیمار واقعی نیست.
کالج روماتولوژی آمریکا برای تشخیص فیبرومیالژی دو معیار تعیین کرده است:
- سابقه درد منتشر که در طی سه ماه گذشته ادامه داشته است. منظور از منتشر، احساس درد در چهار قسمت بدن؛ چپف راست، بالا و پائین است.
- وجود نقاط تحریک پذیر و حساس در 18 قسمت در بدن. این نقاط در پشت و جلوی گردن، بین گردن و قفسه سینه، درست زیر گردن در پشت، زانوها، داخل آرنجها، درست بالای باسن، درست زیر باسن در بالای پشت رانها. برای اینکه فرد مبتلا به فیبرومیالژی باشد حداقل 11 نقطه از این 18 نقطه باید تحریک پذیر باشد. برای اینکه یکی از این نقاط به عنوان نقطه تحریک پذیر شناخته شود باید در هنگام وارد شدن فشاری به اندازه 4gk، بیمار احساس درد داشته باشد. همچنین ممکن است مبتلا به فیبرومیالژی در نقاط دیگری از بدن نیز احساس درد کند. به هر حال برای تائید تشخیص فیبرومیالژی باید تحریک پذیری در حداقل 11 نقطه از این 18 نقطه تشخیص داده شود.
درمانهای فیبرومیالژی
بسیار مهم است که پزشک معالج دارای تبحر کافی در درمان این بیماری باشد چرا که درمان این عارضه آسان نیست. برای نتیجه بهتر در درمان؛ بهتر است مبتلا به این عارضه همزمان توسط پزشک، فیزیوتراپ و احتمالاً دیگر متخصصین سلامتی تحت درمان قرار گیرد. پیگیری و انجام تمام موارد درمانی و دستورالعملها توسط بیمار، در درمان این عارضه ضروری است.
درمان این بیماری از شخصی به شخص دیگر متفاوت است و معمولاً شامل موارد زیر است:
- یک برنامه ورزشی فعال
- داروهای ضد افسردگی در دوزها (مقادیر) پائین
- طب سوزنی
- فیزیوتراپی
- رفتار درمانی
- چیرو پرکتیک (کایروپرکتی)
- ماساژ
- فیزیوتراپی
داروهای فیبرومیالژی
طبق مطالعات انجام شده استفاده از داروها برای یک سوم تا یک پنجم مبتلایان به این بیماری کمک کننده بوده است. به هر حال، بعضی از این داروها علائم این بیماری را بدتر می کنند.
طبق یکی از مطالعات انجام شده در این زمینه؛ مصرف یک داروی ضد افسردگی تریسایکلیک، 25 میلی گرم آمی تریپتیلین (الاویل)، بازدارنده بازجذبی سروتونین، 20 میلی گرم فلوکستین (پروزاک) با هم در طی پروسه موثرتر از مصرف تنها یک دارو است.
ورزش و تمرینات ورزشی
تمرینات ایروبیک همراه با تمرینات قدرتی در بهبود درد، شمار نقاط حساس و تحریک پذیر و اختلالات خواب موثر است. متاسفانه، شمار زیادی از بیماران تمرینات ورزشی را ادامه نمی دهند. مطالعات نشان می دهد انجام این تمرینات با یک مربی خصوصی یا یک همراه در ادامه دادن برنامه ورزشی و فعال بودن کمک کننده است.
طب سوزنی
برخی از مبتلایان به این سندروم پس از طب سوزنی بهبودیهایی در زندگی و انجام اعمال روزانه شان احساس کرده اند. تعداد جلسات طب سوزنی از یک بیمار تا بیمار دیگر متفاوت است. در حال حاضر طب سوزنی توسط یک نفر از هر 5 نفر مبتلا به فیبرومیالژی در دو سال اخیر (در آمریکا) مورد استفاده قرار می گیرد.
مطالعه انجام شده در اسپانیا در سال 2016، شواهدی از فوائد طب سوزنی برای مبتلایان به بیماری فیبرومیالژی است.
مسکنها
در صورتی درد شدید باشد و سایر درمانها موثر نباشند یا قابل استفاده نباشند، ممکن است داروهای بی حس کننده و مخدر- داروهای خوراکی- به عنوان یکی از گزینه ها مورد استفاده قرار گیرد. آسپرین و ایبوپرفن معمولاً چندان در این عارضه موثر نیستند.
رفتار درمانی
این درمانها شامل مهرتهای کنار آمدن با عارضه، آرامش تمدد اعصاب و خود هیپنوتیزمی باشند. بیماران ممکن است با استفاده از این درمانها تجربه متفاوت و بهتری در مقابل این عارضه داشته باشند.
هورمون درمانی
طبق یک مطالعه انجام شده، هورمون درمانی در کاهش علائم و بدون داشتن عوارض جانبی موثر است. با این وجود این درمان هزینه بالایی دارد.
پیش بینی فیبرومیالژی
اگرچه هیچ درمان مشخصی برای فیبرومیالژی وجود ندارد ولی درمان این عارضه امروزه بسیار بیشتر از گذشته پیشرفت داشته است. مطالعات کلینیکی نشان داده اند که علائم این بیماری به میزان قابل توجهی با دنبال کردن دقیق مراقبتهای درمانی بهبود می یابند. هموراه با متخصصین مراقبت از سلامتی و همچنین سایر مبتلایان با انگیزه در درمان این بیماری ارتباط داشته باشید. قطعاً با دنبال کردن راهکارهای درست در درمان این بیماری شاهد بهبودیهای روز افزون علائم و سطح کیفیت زندگی خواهید بود.
نگارنده: زری هاشمی
منبع: Medical News Today
لینک منبع: http://www.medicalnewstoday.com/articles/147083.php
