تشخیص نوروپاتی
در تشخیص این عارضه موارد زیر در نظر گرفته می شود:
سابقه بیماری
- علائم
- سلامتی عمومی
- هرگونه سابقه نوروپاتی در خانواده
- هرگونه درمانهای پزشکی اخیر
- هرگونه تماس با سموم
- مصرف الکل
- سابقه رابطه جنسی
معاینه
- معاینه کامل پوست
- ضربان قلب
- بررسی حس لامسه
- امتحان و بررسی حس ارتعاش
- عکس العمل تاندون
بررسی هدایت عصب
- بررسی هدایت عصب، سرعت انتقال سیگنالها را در امتداد عصب بررسی می کند.
- الکترودهای ویژه ای روی پوست در ناحیه مورد نظر برای بررسی اعصاب، قرار داده می شوند.
- این الکترودها ایمپالسهای الکتریکی کوچکی تولید می کنند که احساسی شبیه شوک الکتریکی ضعیف ایجاد می کند. به این ترتیب عصب تحریک می شود.
- سایر الکترودها فعالیت الکتریکی عصب مورد نظر را ثبت می کنند.
- فاصله و مدت زمانی که ایمپالسها برای رسیدن به سایر الکترودها طی می کنند سرعت سیگنال الکتریکی را در طول عصب می دهد.
- در نوروپاتی محیطی این سرعت کمتر از مقدار طبیعی است.
الکترومیوگرافی
- در این روش فعالیت الکتریکی عضلات بررسی می شود.
- یک سوزن خیلی ریز همراه با یک الکترود از طریق پوست وارد عضله می شود.
- این وسیله به دستگاهی به نام اسیلوسکوپ متصل است.
- نحوه عکس العمل عضله بوسیله تحریک عصب توسط اسیلوسکوپ ثبت می شود.
- در نوروپاتی محیطی، فعالیت الکتریکی عضله غیر طبیعی است.
بیوپسی (نمونه برداری) عصب
در این روش قسمتی از عصب برداشته می شود و زیر میکروسکوپ بررسی می شود.
بیوپسی (نمونه برداری) از پوست
- روش جدیدی است که برای بررسی اعصاب محیطی انجام می شود.
- این روش برای بررسی نوروپاتی زودرس و همچنین پیشرفت این عارضه و پاسخ به درمان انجام می شود.
- علاوه بر تمام فاکتورها، میزان رشته های عصبی در ناحیه ای از پوست اندازه گیری می شود.
- در نوروپاتی محیطی، میزان رشته های عصبی در پوست کاهش می یابد.
درمانهای نوروپاتی
چه یک عصب یا چندین عصب در این عارضه درگیر شوند، برای درمان معمولاًعوامل بوجود آورنده این عارضه هدف قرار می گیرند. ولی در صورتیکه عامل بوجود آورنده قابل درمان نباشد، تنها درد علائم قابل تخفیف است.
- درمان عوامل و عوارض بوجود آورنده نوروپاتی
- کنترل علائم نوروپاتی
- جلوگیری از وخیم تر شدن این عارضه
ببرسی و تشخیص عوامل بوجود آورنده این عارضه روش پیشگیری از این عارضه را نیز نشان می دهد. به عنوان مثال در نوروپاتی دیابتی، قند خون بالا می تواند سبب آسیب به عصب شود.
در صورتیکه سموم عامل این عارضه باشند باید از قرارگیری در معرض این مواد جلوگیری شود یا تشخیص اثر داروها در بروز این عارضه، باید آن داروها مصرف نشوند.
داروهایی در جهت کاهش درد، سوزش، بی حسی و گزگز موجود هستند. برخی از این داروها در بیماریها و عارضه های دیگر هم استفاده می شوند.
داروهای درمانی دردهای نوروپاتی
- گاباپنتین (نورونتین)، پریگابالین (لیریکا) و کاربامازپین (کارباترول، تگرتول و سایر داروها)؛ تمامی این داروها، داروهای صرع نیز هستند.
- دولوکستین (سیمبالتا) و ونلافاکسین (افکسور)؛ از دسته داروهای ضد افسردگی سروتونین و نورپی نفرین.
- الاویل یا اندپ، نوتریپلین (پاملور)، دسیپرامین (نورپامین) و ایمیپرامین (توفرانیل)؛ که همگی جز داروهای ضد افسردگی تری سیکلیک هستند.
- اوکسی کودون (اوکسستا، اوکسی کانتین و سایر داروها) و ترامادول (کونزیپ، اولترام و داروهای دیگر)؛ هر دو نوع داروها جزء مخدرها هستند و در استفاده از آنها باید بسیار دقت کرد.
- همچنین ممکن است پزشکان پدهایی حاوی لیدوکائین بی حس کننده برای استفاده موضعی و موقتی در نواحی دردناک نیز توصیه کنند.
- درمان مشکلات آتونامیک ناشی از نوروپاتی دیابتی: زمانیکه دیابت اعصاب آتانوم (اتانومیک) را درگیر می سازد، عملکرد اتوماتیک بدن ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد. درمانهای دارویی و همچنین تغییر سبک زندگی برای درمان و مبارزه با این عارضه موجود است.
- علائم ادراری: تکنیکها و روشهای کنترل مثانه همانند روشهای زمان بندی ادرار و استفاده از وسایل خاص برای جلوگیری از نشت ادرار ممکن است به همراه داروهای آنتی کولینرژیک/آنتی اسپاسمودیک مورد استفاده قرار بگیرد.
- مشکلات هضم غذا: گاستروپارس (تاخیر در تخلیه معده) می تواند با تغییر رژیم درمان شود. همچنین اسهال، یبوست و حالت تهوع نیز قابل درمان هستند.
- هیپوتنشن اورتواستاتیک (orthostatic hypotension) یا کم شدن فشار خون در حالت ایستاده: عدم مصرف الکل، نوشیدن مقادیر زیادی آب و به آهستگی بلند شدن و برخاستن همگی در درمان این عارضه کمک می کنند. ممکن است پزشم داروهایی نیز توصیه نماید.
- عدم توانایی جنسی: برای برخی مردان داروهایی نظیر سیلدنافی (رواتیو، وایاگرا)، تادالافیل (آدسیرکا، سیالیس) و واردنافیل (لویترا، استاکسین) موجود است.
- کاپساسین استخراج شده از فلفل چیلی به شکل کرمها و پچهایی موجود است که می تواند درد را کاهش دهد.
- درمانهای مکمل و الحاقی نیز ممکن است در کاهش علائم پست هرپتیک نورالژیا موثر باشند.
- اقدامات عملی نظیر پوشیدن لباسهایی که باعث تحریک کمتر می شوند(همانند لباسهای کتانی)، پوشاندن نواحی حساس، استفاده از کیسه های سرمازا (درصورتیکه سرما مضر نباشد) نیز ممکن است موثر باشد.
- درمانهای تمدد اعصاب و آرامش بخش در کنار درمانها و اقدامات دیگر می تواند کمک کننده باشد. تکنیکها و روشهای آرامش یافتن، ماساژ، طب سوزنی و ویتامین درمانی از جمله این موارد هستند.
درمان مونونوروپاتی
- در صورتیکه نوروپاتی در اثر فشار به یک عصب ایجاد شود، در مان به عصب درگیر و همچنین نحوه تحت فشار قرار گرفتن عصب (دائمی یا موقتی) بستگی دارد.
- نوروپاتی ناشی از فلج عصبهایی نظیر عصب اولنار، رادیال یا پرونال ممکن است موقتی و گذرا و برگشت پذیر باشند. تنها کافی است عامل تحت فشار قرار گرفتن این اعصاب حذف شوند.
- سایر درمانهای معمول عبارتند از استراحت، گرما و دوره کوتاه مدت استفاده از داروهای ضد التهابی.
- در سندروم تونل کارپ درمانهای معمول وسنتی عبارتند از استفاده از اسپلینت در مچ دست، داروهای کورتیکواستروئید خوراکی یا تزریقی و اوتراسوند. در صورت عدم پاسخگویی این درمانها ممکن است عمل جراحی انجام شود.
- در صورتیکه علرغم انجام درمانهای معمول برای یک عصب منفرد، همچنان این عارضه ادامه یابد احتمالاض عمل جراحی انجام می شود. همچنین در صورتیکه فشار وارد به عصب دائمی باشد، مثلاً به دلیل وجود یک تومور، عمل جراحی ممکن است لازم باشد.
در صورتیکه درد شدید باشد، درد مانع از انجام فعالیتهای روزانه شود و عارضه ایجاد کننده نوروپاتی وخیم تر شود؛ حتماً در این موارد باید سریعاً به متخصصین و کلینکهای مرتبط مراجعه کرد.
مدیریت نوروپاتی دیابتی (دیابتیک)
مدیریت نوروپاتی دیابتی می تواند بسیار چالش برانگیز باشد. راهکارهای متعددی برای مدریت این نوع از نوروپاتی وجود دارد ولی کیفیت این راهکارها به صورت سیستماتیک ارزیابی و بررسی نشده است. مطالعات بیشتری در زمینه راهکارهای مورد قبول در سطح بین المللی در زمینه مدیریت نوروپاتی دیباتیک لازم است.
نتیجه درمان انواع مختلف نوروپاتی، متفاوت است. برخی از موارد نوروپاتی با درمان عوامل ایجاد کننده، بهبود می یابند در حالیکه در برخی موارد آسیب ناشی از این عارضه دائمی بوده و با گذشت زمان وخیم تر می شوند.
درباره نوروپاتی و علائم و عوامل آن در اینجا بخوانید.
نگارنده: زری هاشمی
منبع: Medical News Today
لینک منبع:http://www.medicalnewstoday.com/articles/147963.php?page=2
