درد پشت و کمردرد شایع ترین درد و بیشترین عامل ناتوانی بزرگسالان زیر 45 سال است. درحدود یک نفر از هر چهار نفر آمریکایی در طی سه ماه گذشته حتماً مبتلا به درد در ناحیه پشت شده است. اگرچه درمانهای دارویی واقعاً نمی توانند کمردرد و دردهای پشت را درمان کنند ولی داروهای مسکن برای درد پشت و کمر برای موثر واقع شدن سایر درمانها نظیر فیزیوتراپی کمک کننده هستند.
در درمان درد پشت، انواع و گروه های متعددی از داروها موجود است. این داروها با توجه به شدت علائم، مدت زمان داشتن علائم، محل بروز این علائم در بدن و اثرات جانبی داروها؛ تجویز می شوند.
داروهای ضد التهابی
اولین انتخاب دارویی برای بیماران مبتلا به دردهای پشت، مسکنهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) در دسترس و بدون نیاز به تجویز پزشک هستند. ایبوپروفن (موترین) یا ناپروکسن (آلیو) نمونه هایی از این داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی هستند.
تیلنول (استامینوفن) نیز گرچه جز دسته داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی نیست ولی یکی از مسکنهای رایج در کاهش درد پشت است.
همچنین در کاهش درد پشت داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی که نیاز به تجویز پزشک دارند نیز مورد استفاده قرار می گیرند. سلکوکسیب (سلبرکس)، دیکلوفناک (ولتارن)، ملوکسیکام (موبیک) و نابومتون (رلافن) از جمله این داروها هستند.
اگر چه داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی نسبت به داروهای ضد التهابی استروئیدی اثرات جانبی ناچیزی دارند ولی مصرف بی رویه و به مقدار زیاد و طولانی مدت می تواند همراه با اثرات جانبی نظیر مشکلات معده ای و روده ای (گاسترواینتستینال)، اولسرها و آسیب به کلیه شوند. استامینوفن می تواند به کبد آسیب بزند.
طبق نظر جای جونگ (Jae Jung) یکی از اساتید بخش ارتوپدی در دانشگاه لوس آنجلس، مصرف بی رویه ایبو پروفن، به عنوان مثال 6 تا 8 برون در طی روز و به مدت شش ماه کاملاً مشکل ساز است. هر دردی که بیشتر از سه ماه بطول انجامد، درد مزمن است و در صورتیکه مبتلا به درد از داروهایی نظیر استامینوفن یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی به مدت سه ماه یا بیشتر استفاده کند باید حتماً به پزشک مراجعه نماید تا حداقل درباره درست بودن داروهای مسکنی که استفاده می کند اطمینان حاصل نماید.
همچنی داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی به شکل پماد و کرم نیز وجو دارند که می توان به صورت مستقیم روی نواحی از پشت که دچار درد است استفاده کرد. اگرچه این پمادها نیز همانند داروهای مسکن خوراکی عوارض جانبی خاص خودشان را دارند ولی خطر این عوارض جانبی به اندازه داروهای خوراکی نیست چرا که داروهای خوراکی روی کل بدن تاثیر می گذارند.
همچنین پمادهای ضد درد دیگری نیز وجود دارد که حاوی موادی نظیر کاپسایسین، کامفور، منتول و روغن اوکالیپتوس هستند.
شل کننده های عضلانی
در صورتیکه داروهای مسکن ضد التهابی غیر استروئیدی در دسترس، تاثیر چندانی روی درد پشت نداشته باشند، پزشک ممکن است شل کننده های عضلانی را پیشنهاد دهد. این داروها عبارتند از:
- سیکلوبنزاپرین (فلکسریل)
- تیزانیدین (زانافلکس)
- باکلوفن (لیورسال-lioresal)
- کاریسوپرودول (سوما)
این شل کننده ها با نامهای تجاری متعدد در بازار وجود دارند. شل کننده های عضلانی اسپاسمهای عضلانی که سبب پشت درد می شوند را تخفیف می دهند.
شل کننده های عضلانی در موارد صدمات حاد (همانند رگ به رگ شدن پشت در حین بازی بسکتبال) ممکن است مورد استفاده قرار گیرند. به عنوان مثال طبق نتایج کلینیکی، کاریسپرودول (سوما) به میزان فابل توجهی درد پشت را کاهش داده و عملکرد بیمار را سه روز پس از درمان بهبود می بخشند.
بسیاری از این داروها عوارض جانبی مشابهی دارند که خواب آلودگی یکی از شایعترین این عوارض است. طبق نظر پروفسور یانگ این داروها کاملاً آرام کننده هستند و اگر فردی سابقاً از آنها استفاده نکرده است پس از مصرف این داروها باید از رانندگی و فعالیتهای بدنی شدید خودداری کند. بهتر است این داروها در ابتدا در شب مورد استفاده قرار گیرند تا واکنش بدن بیمار در مقابل آنها مشخص شود.
مخدرها
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و شل کننده های عضلانی، روی تخفیف درد برخی از بیماران کافی نیستند. گاهی اوقات برای افراد مبتلا به دردهای طولانی مدت و مزمن بویژه بعد از چند عمل جراحی، داروهای مخدر تجویز می شود. در واقع طبق یک مطالعه انجام شده، 70 درصد از مبتلایان به پشت درد داروهای مخدر دریافت می کنند که این آمار طبق عقیده برخی کارشناسان بسیار زیاد است.
داروهای مخدر برای کاهش درد روی گیرنده های درد در مغز و سلولهای عصبی اثر می گذارند. ویکودین (استامینوفن و هیدروکون) و تیلنول همراه با کدئین، انواعی از مخدرهای ضعیف تر و با تاثیر کوتاه تر هستند همچنین مورفین که قویتر است و معمولاً بیشتر افراد با این داروها شروع می کنند.
اثرات جانبی این داروها عبارتند از:
- خواب آلودگی و آرام شدن
- یبوست
- خطر اعتیاد
- واکنشهای آلرژیک همانند کهیر و خارش
همچنین داروهایی با اثرات مابین داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، شل کننده های عضلانی و مخدر موجود هستند. ترامادول (با نام تجاری ریبیکس، ریزولت یا اولترام) نیز روی گیرنده های درد در مغز اثر می گذارند ولی اثر این دارو در مقایسه با مورفین یا هیدروکودون پائین تر است و به همین ترتیب تدابیر قانونی در مورد خرید و فروش آن چندان اعمال نمی شود.
البته در برخی موارد همانند عملهای جراحی چندگانه در ناحیه پشت، چاره ای به جز استفاده از داروهای مخدر نیست. ولی در استفاده از این داروها باید بسیار احتیاط شود چرا که مصرف طولانی مدت آنها می تواند حتی باعث بدتر شدن درد گردد که این امر به دلیل تغییر سیستم عصبی در اثر مصرف طولانی مدت این داروهاست.
کورتیکواستروئیدها
همانند داروهای ضد التهابی ، کوتیکواستروئیدها نیز التهاب را کاهش و باعث تخفیف درد می شوند. این داروها می توانند به صورت تزریقی یا خوراکی مورد استفاده قرار گیرند.
استروئیدها قویترین داروهای ضدالتهابی موجود هستند. در موارد صدمه و آسیب شدید پشت و چندین هفته درد شدید اگر داروهای غیر استروئیدی و شل کننده های عضلانی موثر نباشند ممکن است حتی قبل از استفاده از داروهای مخدر، استروئیدهای خوراکی به میزان خیلی کم مورد استفاده قرار بگیرند. این امر التهابات را قبل از اینکه به صورت مزمن در بیایند را کاهش می دهد.
پروفسور جانگ برای این منظور یک دوز از مدرول (متیل پردنیسولون) تجویز می کند. در روز اول 24 میلی گرم از این دارو و سپس در طی 5 تا 6 روز، دوز این دارو به میزان 4 میلی گرم در هر روز کاهش داده می شود.
همچنین کورتیکواسترئید می تواند به فضای بین ریشه های عصب در ستون فقرات یا در داخل بند مفصل در موارد وجود آرتریت در مفصل، تزریق گردند.
سوالی که مطرح است این است که تا چه اندازه تزریقات استروئیدی بی خطر هستند؟ طبق نظر پزشکان حداکثر سه تزریق استروئیدی در طی سال می تواند انجام شود. عوارض جانبی استروئیدها شامل از دست رفتن بافت استخوانی، افزایش وزن و آسیب به بدن در پردازش قند خون است.
درمانهای کمکی
ممکن است در بعضی موارد در درمان دردهای پشت، همانند درد های پشت مرتبط با مشکلات عصبی، داروهای ضد افسردگی یا ضد تشنج نیز تجویز شوند.
نشان داده شده است که داروهای ضد افسردگی نظیر سیمبالتا (دولوکستین) و داروهای ضد تشنج همانند لیریکا (پره گابالین) یا نیئورونتین (گاباپنتین) برای علائم عصبی مفید هستند. همچنین دسته دیگری از داروهای ضد افسردگی، همانند ترایسایکلیک شامل، آمی تریپتیلین (الاویل) و نورتریپتیلین (پاملور) نیز ممکن است برای مدیریت دردهای مزمن پشت تجویز شوند.
اگر چه داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج که در درمان در پشت مورد استفاده قرار می گیرند، متفادت از یکدیگرند ولی نسبتاً عوارض جانبی مشابهی دارند. شایع ترین این عوارض جانبی عبارتند از:
- سردردها
- حالت تهوع
- یبوست
- اسهال
- بی خوابی
- عوارض جانبی جنشی
- خستگی
همچنین درصورتیکه هر کدام از عوارض جانبی شدید زیر را تجربه کردید حتماً با پزشک تماس بگیرید:
- واکنشهای آلرژیک همانند کهیر، خارش و بالا آوردن
- تغییرات در ضربان قلب
- تشنجات
- کانفیوژن (confusion) یا توهمات (hallucinations)
- عدم توانایی در آرام نشستن
- خشونت، تغییرات خلق و خو یا دیگر تغییرات رفتاری قابل توجه
- تفکرات راجع به خودکشی
در درمان دردهای پشت، استفاده از داروها تنها روش ممنک نیست.
اگر درد تنهابه مدت چند روز طول بکشد معمولاً نیازی به داروهای شیمیایی نیست چرا که این دردها به خودی خود درمان می شوند. در صورتیکه دردهای پشت سه ماه یا بیشتر بطول انجامند معمولاً برای کاهش درد بیش از یک روش درمانی استفاده می شود.
فیزیوتراپی در مراحل اولیه شروع می شود. آموزش تمرینات ورزشی به بیمار همراه با درمانها بسیار موثرتر از تنها استفاده از داروها است.
نگارنده: زری هاشمی
منبع: WebMD
لینک منبع: http://www.webmd.com/back-pain/living-with-low-back-pain-11/medication?page=4