بیماری کین باخ/کینباخ (Kienbock’s disease) _ یا نکروز آواسکولار هلالی یا نکروز آواسکولار لونیت یا سیاه شدن استخوان هلالی یا نکروز استخوان لونیت_ زمانی رخ می دهد که یکی از هشت استخوان کوچک مچ دست_استخوان هلالی یا لونیت_ به دلیل اختلال در خون رسانی دچار آسیب می شود.
بیماری کین باخ یکی از بیماریهای نادر است که می تواند به درد مزمن و اختلال در عملکرد ارگان منجر شود.
در مجله ” Journal of Hand Surgery ” نکروز آواسکولار هلالی تحت عنوان “استئونکروز هلالی” معرفی شده است.
نکروز آواسکولار به معنای مرگ، آسیب و یا شکستگی استخوان به علت وقفه در جریان خون است.
اختلال در خون رسانی و تامین نشدن خون به میزان کافی باعث مرگ یا آسیب استخوان (استئونکروز) می شود.
رادیولوژیست اتریشی و پیشگام استفاده از فن آوری اشعه ایکس در تشخیص پزشکی و درمان، رابرت کین باخ (Robert Kienböck) برای اولین بار این بیماری را کشف و نام آن را “lunatomalacia” نامید که بعد ها به نام ” بیماری کین باخ (Kienböck و یا Kienbock) ” شناخته شد.
استخوان های مچ دست
در بیماری کین باخ یکی از استخوان های مچ دست _هلالی یا لونیت_ آسیب می بیند.
استخوان مچ دست از هشت استخوان کوچک ساخته شده است که مچ را به ساعد وصل می کنند. این استخوان ها انعطاف پذیری دست در حرکت و قرار گرفتن در موقعیت های مختلف را تسهیل می کنند.
استخوان هلالی/لونیت برای حرکت درست و پشتیبانی مناسب مفصل بسیار مهم است.
آسیب دیدگی استخوان هلالی باعث سفتی و درد و در نهایت ورم مفاصل/آرتروز مچ دست می شود.
علائم بیماری کین باخ
در شروع بیماری، فرد فکر می کند که مچ دست او رگ به رگ شده است. اما، با گذشت زمان علائم از بین نمی روند و بدتر می شود. زیرا، بیماری کین باخ نوعی بیماری پیشرونده است.
پیشرفت بیماری کین باخ از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است. به طور کلی، این بیماری به آرامی و نامحسوس (موذیانه) در طی چندین سال پیشرفت می کند.
در ابتدا، بیمار تنها درد و تورم را تجربه می کند. بعد از آن مکانیسم حرکتی مچ دست دچار آسیب شده و باعث تنش های غیر طبیعی در داخل مچ دست می شود.
بیماری کین باخ دارای چهار مرحله است:
- مرحله 1 – جریان خون به استخوان هلالی/لونیت دچار اختلال می شود. با این حال، عکسبرداری با اشعه ایکس هیچ عارضه ی غیر طبیعی را نشان نمی دهد. درد، تورم و خطر شکستگی وجود دارد.
- مرحله 2 – عکسبرداری با اشعه ایکس نشان می دهد که استخوان دچار تراکم غیر طبیعی است. هنگامی که جریان خون به استخوان دچار اختلال می شود، استخوان سفت و سخت می شود.
- مرحله 3 – استخوان شروع به خرد شدن می کند (می شکند و فرو می ریزد).
- مرحله 4 – استخوان هلالی به طور کامل خرد می شود. استخوان های مجاور نیز آسیب دیده و دچار ورم مفاصل/آرتروز می شوند. همه ی بیماران به این مرحله نمی رسند.
علائم معمول بیماری کین باخ عبارتند از:
- تورم مچ دست
- دردناکی مچ دست
- سفتی مچ دست_ طیف وسیعی از حرکت مچ دست به تدریج محدود می شود
- تلنگر و صدای ” تق ” در هنگام حرکت مچ دست
- حالت ” چنگ زدن و گرفتن ” ضعیف
- حساسیت به لمس دقیقا روی استخوان هلالی
- مشکل در چرخش دست به سمت بالا
- درد هنگام چرخش دست به سمت بالا
علل بیماری کین باخ
کارشناسان معتقدند که بیماری کین باخ یک علت واحد ندارد و نتیجه عوامل متعددی است.
عوامل زیر باعث بالا رفتن خطر ابتلا به بیماری کین باخ هستند:
- اختلال در جریان جریان خون (عروق). در بسیاری از افراد دو رگ خونی، جریان خون استخوان هلالی را تامین می کنند. با این حال، در برخی موارد تنها یک منبع وجود دارد.
- مشکل در تخلیه خون (رگ).
- تغییرات اسکلتی_ احتمالا، استخوان هلالی دارای شکل غیر طبیعی است. زند زیرین، یکی از استخوان های ساعد ممکن است کوتاه تر از حد معمول باشد. تفاوت طول زند زیرین و زبرین ممکن است فشار زیادی بر استخوان هلالی در هنگام انجام برخی حرکات خاص مچ دست وارد کند_ این فشار اضافی در نهایت منجر به بیماری کین باخ می شود.
- برخی بیماری ها_ بیماری هایی همچون لوپوس، فلج مغزی (اختلالات دماغی)، کم خونی داسی شکل و نقرس ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. نتایج یک مطالعه نشان داد که 9.4 درصد از بیماران مبتلا به فلج مغزی دچار بیماری کین باخ نیز هستند.
- آسیب دیدگی / تروما_ جریان خون ممکن است در اثر یک ضربه، مثلا تصادف، و یا “تکرار آسیب دیدگی” دچار اختلال شود.
- هیچ نوع شواهد قانع کننده ایی مبنی بر بالا رفتن خطر ابتلا به بیماری کین باخ به دلیل انجام برخی مشاغل خاص وجود ندارد.
نحوه تشخیص بیماری کین باخ
اکثر بیماران زمانی به پزشک مراجعه می کنند که علائم شروع به آزار جسمانیغیرقابل تحمل می کنند. در اکثر موارد، این بدان معناست که آنها با این بیماری پیشرونده برای چند ماه و حتی سال ها زندگی کرده اند.
در ابتدا، بیشتر بیماران درد مچ دست را تجربه می کنند.
پزشک در مورد علائم، سابقه پزشکی، ضرب دیدگی، و مدت زمان بروز علائم سوالاتی می پرسد.
دست و مچ دست بیمار مورد بررسی قرار می گیرد.
در ابتدا، تشخیص دقیق بیماری کین باخ مشکل است زیرا بسیاری دیگر از بیماری ها همچون رگ به رگ شدن مچ دست و آرتروز نیز چنین علائمی دارند.
حتی تصویربرداری با اشعه ایکس در طول مرحله 1 این بیماری، استخوان هلالی را طبیعی نشان می دهد.
ام آر آی (MRI) می تواند به پزشک کمک کند تا جریان خون به استخوان هلالی را ارزیابی کند. در مراحل بعد بیماری از سی تی اسکن (CT) استفاده می شود تا تعداد و اندازه شکستگی و تکه های استخوان هلالی تعیین شود.
حتی اگر تصویربرداری با اشعه ایکس هیچ ناهنجاری استخوانی را نشان ندهد و پزشک ام آر آی و سی تی اسکن انجام ندهد، با شروع سفت و سخت شدن استخوان ها و از دست دادن محتوای مواد معدنی تصویربرداری با اشعه ایکس تراکم غیرطبیعی استخوان هلالی را نشان خواهد داد.
نحوه درمان بیماری کین باخ
درمان معمولا به زمان تشخیص بستگی دارد.
- گزینه های غیر جراحی برای بیماری کین باخ
استراحت دادن مچ دست_ چنانچه تشخیص زودهنگام انجام شود با استفاده از اسپلینت و آتل برای چند هفته و استراحت دادن مچ دست احتمال بازگرداندن جریان خون به استخوان هلالی افزایش می یابد. با این حال، این گزینه تنها در طول مرحله 1 تاثیرگذار است.
مصرف داروهای ضد التهابی مانند ایبوبروفن یا آسپیرین ممکن است به کنترل تورم و درد در مراحل اولیه کمک کند.
تزریق محلول های کورتیزون دار به مچ دست ممکن است علایم را کنترل کند.
نظارت مداوم بر علائم در طول مرحله 1 بسیار مهم است. اگر داروهای ضد التهاب بدون نسخه کم تاثیر شوند پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند.
فیزیوتراپیست متخصص می تواند به ” اصلاح حرکت” کمک کند به این معنا که نحوه درست حرکت دادن مچ را آموزش می دهد تا درد کمتر شده و پیشرفت بیماری کند شود.
- گزینه های جراحی برای بیماری کین باخ
گزینه های جراحی مختلفی برای بیماران مبتلا به بیماری کین باخ وجود دارد که انتخاب یکی از آنها به چندین عامل بستگی دارد_ همچون مرحله بیماری، سطح فعالیت بیمار، اهداف شخصی بیمار، و تجربه جراح.
- باز کردن عروق_ هم بازسازی و هم افزایش جریان خون، در این مورد، به استخوان هلالی. باز کردن عروق (خون رسانی مجدد) گزینه ی مناسب در مرحله 1 و 2 است_ قبل از به زوال رفتن قابل توجه استخوان ها. جراح بخشی از استخوان با تمام رگ های خونی متصل به آن را از استخوان دیگری برداشته و به استخوان هلالی وصل می کند. این بخش از استخوان به همراه بخش پیوندی را “پیوند استخوان متصل به رگ خون رسان” می نامند. جراح ممکن است به طور موقت از ” ثابت کننده خارجی” استفاده کند تا استخوان در موقعیت خود ثابت باقی بماند و التیام یابد. ثابت کننده خارجی نوعی دستگاه فلزیی است که به لایه خارجی مچ دست متصل شده و با پین به استخوان چفت می شود.
ثابت کننده خارجی - تراز کردن مفاصل_ زمانی استفاده می شود که دو استخوان _زند زیرین و زبرین_ ساعد دارای طول های مختلفی باشند. یا با پیوند استخوان طول افزایش و یا با برداشتن بخشی از استخوان طول کاهش می بابد. این امر به دلیل کاهش فشار وارده بر استخوان هلالی باعث کند شدن روند پیشرفت بیماری می شود.
- پروگزیمال استخوان مچ دست (PRC)_ برداشتن استخوان هلالی. این گزینه زمانی استفاده می شود که استخوان به قطعات کوچک شکسته و در حال فرو ریزی باشد. جراح هر دو استخوان اطراف استخوان هلالی را نیز بر می دارد. مزیت این انتخاب این است که عمل جراحی ساده ایی است. نقطه ضعف این انتخاب در این است که دو استخوان جدید قرار داده شده با هم سایش پیدا کرده و منجر به آرتروز می شوند.
- فیوژن_ هم می تواند کامل و هم جزئی باشد. در فیوژن جزئی، تعدادی از استخوان های مچ دست به هم جوش خورده و تبدیل به یک استخوان می شوند. هدف، کاهش علائم درد و حفظ برخی حرکات مچ دست است. اگر بیمار دچار آرتریت شدید مچ دست باشد، پزشک ممکن است فیوژن تمام استخوان را توصیه کند. نتیجه این عمل، درد بسیار کمتر و عملکرد بهتر دست است. حتی اگر حرکت مچ دست به طور کامل از بین برود، بیمار قادر به چرخش ساعد خود خواهد بود. زمانی که استخوان فیوژن می شود نتایج آن تا آخر عمر باقی می ماند.
- ایمپلنت آرتروپلاستی مفصل_ استخوان هلالی با پروتز ساخته شده از کربن پیرولیتی خاص و با دوام جایگزین می شود. این روش آناتومی طبیعی دیگر استخوان ها را حفظ می کند. از آنجا که استفاده از این روش در این قسمت از بدن نسبتا جدید است، هیچ کس نمی داند چه نتایج طولانی مدت خواهد داشت.
برخی بیماران در طول عمر خود از روشهای درمانی مختلفی استفاده می کنند. احتمالا با گچ گرفتن شروع شده، سپس پیوند استخوان، کوتاه کردن زند زبرین، پروگزیمال استخوان مچ دست و در نهایت فیوژن را انجام می دهند.
پیامدهای مورد انتظار بیماری کین باخ
در صورت درمان نشدن منجر به زوال تدریجی مچ دست، از دست دادن عملکرد مچ دست، و افزایش درد می شود.
اگر درمان نشود، بیمار زوال تدریجی از wirst، از دست دادن عملکرد مچ دست و افزایش درد را تجربه کنند.
بین مراحل 2 و 4 این بیماری حالت ” چنگ زدن و گرفتن” 40 درصد وخیم می شود.
پارگی تاندون از عوارض شناخته شده بیماری کین باخ است.
منبع: http://www.medicalnewstoday.com/articles/264720.php
