فلج اطفال ،از مشکلات تنفسی تا مرگ
پولیو (polio) که به عنوان پولیومیلیت (poliomyelitis) نیز شناخته می شود همان بیماری فلج اطفال است و این بیماری یک بیماری ویروسی به شدت عفونی و مسری است که منجر به فلج، مشکلات تنفسی یا حتی مرگ می شود.
این بیماری می تواند در دسته بیماریهای بدون علائم یا بیماریهای با علائم قرار بگیرد. درحدود 95 درصد از موارد ، این بیماری بدون علائم است و بین 4 تا 8 درصد علائمی بروز می دهد.[tie_slideshow]
[tie_slide]فلج اطفال توسط ویروس پولیو یا همان ویروس فلج اطفال که بویژه برای انسان بسیار مسری است انتقال می یابد. ویروس در ابتدا از طریق مدفوع شخص مبتلا وارد محیط می شود. در مکانهای با بهداشت سطح پائین به راحتی این یروس وارد آب آشامیدنی شده یا غذا می شود. [/tie_slide]
[tie_slide]به محض ورود ویروس به بدن انسان، سلولهای گلو (حلق) و روده را درگیر می سازد و از فعالیتهای سلولی پیشی گرفته و شروع به تکثیر می کند. ویروس در داخل روده ها باقی مانده و به سرعت در طی چندین هفته تقسیم سلولی می شود قبل از اینکه در دیگر نواحی بدن منتشر شود. سرانجام، ویروس وارد خون می شود و در تمام بدن بدن پخش می شود. [/tie_slide]
[/tie_slideshow]
[toggle title=”انواع پولیو” state=”close”]بیماری فلج اطفال یا پولیو دارای علائم می تواند به نوع خفیف و شدید که به ترتیب پولیوی غیرفلجی (non-paralytic) یا پولیوی غیرموثر (abortive polio) وپولیوی فلجی (paralytic polio) نامیده می شوند تقسیم بندی می شود. نوع شدید پولیو یا فلج اطفال تنها به یک درصد از موارد محدود می شود. پولیوی فلجی خود به انواع زیر تقسیم می شود
:[/toggle]
پولیوی فلجی خود به انواع زیر تقسیم می شود:
[tabs type=”vertical”]
[tabs_head]
[tab_title]پولیو نخاعی (spinal polio): [/tab_title]
[tab_title] پولیوبولبار (bulbar polio) [/tab_title]
[tab_title]پولیو بولبواسپینال (bulbospinal): [/tab_title]
[/tabs_head]
[tab] پولیو نخاعی (spinal polio)| که نورونهای (یاخته های عصبی) حرکتی در نخاع مورد حمله قرار گرفته و سبب فلج بازوها و پاها و مشکلات تنفسی می شود[/tab]
[tab] پولیوبولبار (bulbar polio): | نورونهای (یاخته های عصبی) مسئول بینائی، چشائی و بلع غذا و تنفس مورد حمله قرار می گیرد. [/tab]
[tab] پولیو بولبواسپینال (bulbospinal):| علائمی از هر دو نوع قبل را به همراه دارد.[/tab]
[/tabs]
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]فلج اطفال بیماری بسیار مرگباری است. امروزه این بیماری در تمام دنیا به جزء افغانستان و پاکستان ریشه کن شده است و اگر بطور کامل نابود شود سومین بیماری پس از آبله و وبا در این زمینه است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) امیدوار است که به ریشه کنی این بیماری تا سال 2018 دست یابد.[/box]
همانند بسیاری از بیماریها؛ افراد آسیب پذیرتر همانند بچه ها، زنان باردار و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. هرکسی که در مقابل فلج اطفال واکسینه نشده باشد در معرض احتمال ابتلای به این بیماری قرار دارد.
عوامل خطرساز دیگر عبارتند از:
- مسافرت به مکانهایی که فلج اطفال در آنجا شیوع دارد بویژه پاکستان و افغانستان
- زندگی با کسیکه مبتلا به این بیماری است
- سیستم ایمنی ضعیف بدن
- زنان باردار بسیار بیشتر در مقابل این بیماری آسیب پذیر هستند ولی به نظر نمی رسد جنین در معرض ابتلا باشد.
- کار در آزمایشگاه هایی که ویروس فلج اطفال (polivirus) نگه داشته می شود
علاوه براین، به دلیل اینکه فلج اطفال بسیار واگیردار است تماس مستقیم با فردد ناقل این ویروس می تواند سبب فلج اطفال شود. افراد ناقل این ویروس ممکن است هفته ها این ویروس را از طریق مدفوع پخش کند حتی بدون اینکه علائم این بیماری در خودش بروز کند.
علائم پولیو (فلج اطفال)
فلج اطفال در بدترین اشکالش به فلجی و مرگ می انجامد. به هر حال دربیشتر افراد مبتلا به فلج اطفال هیچ علائمی بروز نمی کند و این افراد به صورت قابل توجهی بیمار نمی شوند. بروز علائم این بیماری با توجه به نوع فلج اطفال متفاوت است.
پولیو غیر فلجی
پولیو بدون عارضه فلجی یا پولوی غیر موثر(abortive poliomyelitis) به بروز علائمی نظیر آنفلوانزا منجر می شود که حداقل برای چندین روز تا چندین هفته بطول می انجامد. علائم این نوع از پولیو عبارتند از:
- تب
- گلودرد
- سردرد
- استفراغ
- خستگی
- کمردرد و گردن درد
- گرفتگی و خشکی بازو و پاه
- اسپاسم و حساسیت عضلانی
- مننژیت که عفونت غشای مغز است.
پولیو فلجی
پولیو همراه با فلجی (paralytic polio) تنها درصد اندکی از افراد مورد حمله ویروس پولیو را دربرمی گیرد. در این موارد، ویروس وارد سیستم نخاعی شده و تکثیر می شود و سلولها را از بین می برد. سلولهای تخریب شده اساساً در نخاع، ساقه مغز یا غشای حرکتی مغز (قسمتی از مغز که در کنترل حرکات مهم است) می شود.
علائم پولیو فلجی اغلب به شکلی مشابه با پولیو غیر فلجی ظاهر می شود، ولی پیشروی این بیماری منجر به علائم جدی نظیر علائم زیر می شود:
- افت عکس العمل عضله
- اسپاسم و درد شدید عضله ای
- اندامهای شل و سست که غالباً در یک طرف بدن بدتر می شوند.
سندروم پسا پولیو (پست پولیو)
سندروم پسا پولیو مجموعه ای از علائم است که 50 درصد بیماران مبتلا به پولیو را درگیر می کند. این بیماری سالها پس از گذشت بیماری و بطور متوسط 35 سال پس از آلودگی به ویروس پولیو رخ می دهد.
علائم و نشانه های این سندرم عبارتند از:
- درد و ضعف عضلات ومفاصل که به آرامی پیشرفت می کند
- آتروفی (تحلیل و خشک شدن) عضله
- خستگی بدون دلیل
- مشکلات بلع (فرو دادن غذا) و تنفسی
- رنج بردن در سرما
- اختلالات خواب نظیر آپنه (تنگی نفس)
- اختلالات حافظه و تمرکز
- نوسانات مودی (خلق و خو) و افسردگی
سندروم پسا پولیو، یک بیماری آرام و پیشرونده است. درمانی برای این بیماری وجود ندارد ولی این بیماری مسری و عفونی نیست.
تشخیص پولیو (فلج اطفال)
بیماری پولیو اغلب با علائمی نظیر سفتی و گرفتگی گردن و پشت (کمر)، عکس العملهای غیر عادی و سختی در تنفس یا قورت دادن غذا بروز می کند. در صورتیکه پزشک به وجود بیماری در شخص ظنین باشد معمولاً تستهای آزمایشگاهی لازم برای تشخیص ویروس پولیو را تجویز می کند که در این تستهای آزمایشگاهی از ترشحات حلق، نمونه های مدفوع یا مایع نخاعی برای شناسایی ویروس پولیو استفاده می شود.
درمانهای پولیو(فلج اطفال)
درصورت ابتلا به این بیماری علاج و درمانی برای این بیماری وجود ندارد . بنابراین اقدامات درمانی تنها در جهت افزایش راحتی، مدیریت علائم و جلوگیری از عوارض این بیماری صورت می گیرد. که این اقدامات درمانی می توانند شامل بستری شدن، استفاده از آنتیوبوتیکها برای عفونتهای حاصله ، مسکنها، دستگاه اکسیژن و وسایل اکسیژن رسانی برای کمک تنفسی، فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی ملایم و رژیم غذایی مناسب هستند.
پیشگیری از پولیو(فلج اطفال)
اگرچه پولیو بطور کلی در سال 1979 در آمریکا، در نیمکره غربی زمین در سال 1991 بطور کامل ریشه کن شده است و همچنین در بسیاری نقاط دیگر ولی کودکان و بزرگسالان همچنان در افغانستان و پاکستان با این بیماری مبارزه می کنند. دو نوع واکسن برای مقابله با پولیو وجود دارد واکسن تزریقی پلی ویروس غیر فعال (IPV) و واکسن پولیوی خوراکی (OPV).
واکسن IPV شامل یک سری واکسنها است که از دو ماه پس از تولد شروع شده تا 4 تا 6 سالگی ادامه می یابد. این واکسن از ویروس غیرفعال و کشته شده پولیو تهیه شده ولی بسیار ایمن و موثر است و نمی توان خودش باعث پولیو گردد.
OPV از ویروس زنده ضعیف ویروس پولیو ساخته شده است. در بسیاری از کش.رها این واکسن به واکسن تزریقی ترجیح داده می شود چرا که ارزان بوده، استفاده از آن راحت تر بوده و سطح ایمنی بالایی در مقابل این بیماری بوجود می آورد. با این وجود احتمال ایجاد فلج اطفال توسط واکسن خوراکیوجود دارد به همین دلیل در سال 1999 تغییری در سیاستواکسیناسیون فلج اطفال در آمریکا بوجود آمد و واکسن تزریقی جایگزین واکسن خوراکی شد.
واکسیناسیون پولیو برای همه افراد الزامی است که این شامل افرادی که از انجام واکسیناسیون در دوران کودکیشان مطمئن نیستند نیز می شود.
منبع: Medical News Today
لینک منبع:http://www.medicalnewstoday.com/articles/155580.php
