بوتاکس چیست؟ راهنمای کامل بوتاکس، دیسپورت و زئومین

دکتر حمید نوراللهی مقدم، متخصص مغز و اعصاب و فوق‌تخصص اختلالات حرکتی (پاریس). ارائه‌دهنده‌ی بوتاکس درمانی و زیبایی با نگاه علمی و ایمن.
🕚 شنبه–دوشنبه ۱۱–۱۸ | ☎️ ۸۸۹۶۶۱۵۴-۰۲۱

بوتاکس نام تجاری سم بوتولینوم نوع A است که در دوزهای کم و به‌صورت تزریق موضعی با مهار انتقال استیل‌کولین، انقباض ناخواسته عضله و بعضی ترشحات غددی را کاهش می‌دهد. نتیجه: کاهش چین‌وچروک، تعریق، درد و اسپاسم‌ها با ماندگاری حدود ۳–۴ ماه. بوتاکس دارویی علاوه بر زیبایی، اندیکاسیون‌های نورولوژیک و پزشکی متعددی دارد.

فهرست عناوین

1) بوتاکس چیست و چگونه عمل می‌کند؟​

1. بوتاکس چیست و چگونه عمل می‌کند؟

2. تفاوت برندها: Botox®، Dysport® و Xeomin®

3. موارد مصرف: زیبایی و درمانی (بوتاکس دارویی)

4. ایمنی، عوارض و هشدارها

5. ماندگاری بوتاکس و فواصل تزریق

6. بوتاکس در ایران: دیسپورت و زئومین

7. سوالات پرتکرار درباره بوتاکس، دیسپورت و زئومین

بوتاکس چیست؟ بوتاکس (سم بوتولینوم نوع A) پس از ورود به پایانهٔ عصبی، پروتئین‌های SNARE را مهار می‌کند و جلوی آزادسازی استیل‌کولین را می‌گیرد؛ در نتیجه انتقال عصب–عضله به‌طور موقت بلوک و عضله شل می‌شود. این سازوکار هم در تزریق بوتاکس زیبایی (کاهش چین‌وچروک) و هم در بوتاکس درمانی (اسپاستیسیته، دیستونی، میگرن مزمن، تعریق) نقش دارد.

ماندگاری بوتاکس: اثر بالینی معمولاً طی ۳–۷ روز شروع، در حدود ۲ هفته به اوج می‌رسد و ۳–۴ ماه پایدار می‌ماند (وابسته به ناحیه، دوز و برند).

2) تفاوت برندها: Botox®، Dysport® و Xeomin®​

دکتر حمید نوراللهی مقدم، متخصص مغز و اعصاب و فوق‌تخصص اختلالات حرکتی (پاریس). ارائه‌دهنده‌ی بوتاکس درمانی و زیبایی با نگاه علمی و ایمن.
🕚 شنبه–دوشنبه ۱۱–۱۸ | ☎️ ۸۸۹۶۶۱۵۴-۰۲۱

تفاوت دیسپورت و بوتاکس: واحدها و رقیق‌سازی متفاوت است؛ دوزها را هرگز سرانگشتی تبدیل نکنید.
زئومین چیست؟ نسخه‌ای از سم بوتولینوم A بدون پروتئین‌های همراه؛ در برخی منابع با احتمال کمتر ایمنی‌زایی مطرح شده است.

3) موارد مصرف: زیبایی و درمانی (بوتاکس دارویی)​

بوتاکس زیبایی:

• خطوط اخم (گلابلا)، خطوط افقی پیشانی، خطوط کنار چشم (Crow’s feet)

• اصلاح لبخند لثه‌ای و Lip Flip، خطوط عمودی لب، نوارهای گردنی (Platysmal bands)

بوتاکس درمانی (بوتاکس دارویی):

• میگرن مزمن (پروتکل PREEMPT، هر ۱۲ هفته)

• دیستونی گردن، بلفارواسپاسم، دیستونی فک/حنجره

• اسپاستیسیته (پساسکته، فلج مغزی)، دندان‌قروچه

• تعریق بیش‌ازحد (Hyperhidrosis) زیر بغل/کف دست/صورت

• آبریزش دهان (Sialorrhea)، برخی دردهای صورت و تیک‌های موضعی

4) ایمنی، عوارض و هشدارها​

• هشدار جعبه‌ای: احتمال نادر گسترش دوردست اثر (ضعف منتشر/دیسفاژی)—تزریق باید توسط پزشک مجرب انجام شود.

• عوارض شایع: درد/کبودی خفیف، سردرد گذرا، پتوز در درمان‌های پیشانی/اطراف چشم، خشکی دهان در سیالوره، ضعف موقت در کف دست.

• موارد منع نسبی: عفونت محل تزریق، اختلالات اتصال عصب–عضله (مثل میاستنی گراویس)، بارداری/شیردهی (شواهد محدود).

• ایمنی‌زایی: در تزریق‌های بسیار مکرر/دوزهای بالا ممکن است آنتی‌بادی خنثی‌کننده ایجاد شود؛ فاصله‌گذاری منطقی و دوز دقیق مهم است.

5) ماندگاری بوتاکس و فواصل تزریق​

• شروع اثر: ۳–۷ روز 
•  اوج اثر: حدود ۱۴ روز 
• دوام معمول: ۳–۴ ماه
• فواصل توصیه‌شده: اغلب هر ۱۲–۱۶ هفته (مثلاً در میگرن مزمن ۱۲ هفته)

• ماندگاری به ناحیه، دوز، برند و متابولیسم فردی وابسته است.

دکتر حمید نوراللهی مقدم، متخصص مغز و اعصاب و فوق‌تخصص اختلالات حرکتی (پاریس). ارائه‌دهنده‌ی بوتاکس درمانی و زیبایی با نگاه علمی و ایمن.
🕚 شنبه–دوشنبه ۱۱–۱۸ | ☎️ ۸۸۹۶۶۱۵۴-۰۲۱

6) بوتاکس در ایران: دیسپورت و زئومین​

در بازار ایران، دیسپورت و زئومین نام‌های بسیار رایج‌اند و در کنار بوتاکس استفاده می‌شوند. بوتاکس دارویی در ایران باید با نسخه و تحت نظارت پزشک، طبق برچسب همان برند تزریق شود.

قیمت بوتاکس در ایران:به‌دلیل تفاوت برند/دوز/تعداد نقاط، هزینه متغیر است؛ معیار را کیفیت فرآورده، تجربه تیم و ایمنی قرار دهید.

7) سوالات پرتکرار (FAQ)

بوتاکس چیست و چه فرقی با دیسپورت و زئومین دارد؟
هر سه سم بوتولینوم نوع A با فرمولاسیون متفاوت‌اند؛ واحدها قابل‌تبدیل نیست و باید طبق برچسب همان محصول نسخه‌نویسی شوند.

ماندگاری بوتاکس چقدر است؟
معمولاً ۳–۴ ماه؛ بسته به ناحیه تزریق و برند، تغییر می‌کند.

عوارض بوتاکس چیست؟
کبودی/درد خفیف، سردرد گذرا، پتوز در درمان‌های پیشانی/اطراف چشم، خشکی دهان در سیالوره، ضعف موقت در کف دست؛ حوادث شدید نادر است.

دیسپورت بهتر است یا بوتاکس؟ زئومین چطور؟

به برچسب، هدف درمان، دوز و تجربهٔ تیم بستگی دارد. هیچ «واحد برتر مطلق» وجود ندارد؛ استاندارد، ایمنی و مهارت مهم‌تر است.

دکتر حمید نوراللهی مقدم، متخصص مغز و اعصاب و فوق‌تخصص اختلالات حرکتی (پاریس). ارائه‌دهنده‌ی بوتاکس درمانی و زیبایی با نگاه علمی و ایمن.
🕚 شنبه–دوشنبه ۱۱–۱۸ | ☎️ ۸۸۹۶۶۱۵۴-۰۲۱​

خدمات بوتاکس​

1. بوتاکس درمانی (دارویی):​

دیستونی گردن و بلفارواسپاسم

اسپاستیسیته پس از سکته/فلج مغزی

میگرن مزمن

دندان‌قروچه و درد مفصل گیجگاهی‌ـ‌فکی (TMJ) 

تعریق بیش‌ازحد زیر بغل

آبریزش دهان در پارکینسون 

تیک‌های موضعی و لرزش‌های انتخابی

2- بوتاکس زیبایی:​

خط اخم و پیشانی 

اطراف چشم (Crow’s feet) 

Lip Flip و لبخند لثه‌ای 

نوارهای گردنی (Platysmal bands)

آدرس:  تهران خ زرتشت غربی خ علیزاده (پنجم) پ۳ ط همکف

منابع منتخب و معتبر 

1. Mayo Clinic – Botox injections (Overview & uses). راهنمای جامع کاربردها، نتایج و عوارض. (Mayo Clinic)
2. FDA Label – BOTOX® (onabotulinumtoxinA). هشدار جعبه‌ای و اطلاعات ایمنی/دوز. (FDA Access Data)
3. FDA Label – DYSPORT® (abobotulinumtoxinA). عدم‌قابلیت تبدیل واحدها و نکات ایمنی. (FDA Access Data)
4. FDA Label – XEOMIN® (incobotulinumtoxinA). امکان نگهداری در دمای اتاق پیش از رقیق‌سازی. (FDA Access Data)
5. Kumar R, et al. 2025. مرور مولکولی مکانیسم BoNT و اثر بر SNAP-25/VAMP. (PMC)
6. Lanteri-Minet M, et al. 2022. متاآنالیز داده‌های دنیای واقعی میگرن مزمن با BoNT-A. (PMC)
7. Ahmed F, et al. 2025 (REPOSE/تحلیل دوز 155–195 U). داده‌های جدید اثربخشی در میگرن مزمن. (PMC)
8. Lee KWA, et al. 2024. مرور ایمنی‌زایی BoNT-A و نقش پروتئین‌های همراه. (PMC)
9. AAN/Neurology Guideline (2016؛ مرجع کلاسیک). به‌روزرسانی عملکردی در دیستونی/بلفارواسپاسم/اسپاستیسیته/سردرد. (PMC)
10. مرورهای نوین درباره عدم‌قابلیت جایگزینی محصولات BoNT-A (2024). تأکید بر تفاوت فرمولاسیون/واحدها. (MDPI)

نویسنده/گردآورنده: دکتر شیوا کمش، PhD فیزیوتراپی
حوزه‌های تخصصی: توان‌بخشی عصبی، اختلالات حرکتی، دردهای اسکلتی‌ـ‌عضلانی
روش کار: مرور منابع معتبر و مقالات علمی