درد مچ دست شامل هر نوع ناراحتی در این ناحیه از دست است. درد مچ دست معمولاً به خاطر سندروم کانال مچ دست یا سندروم کانال کارپ (carpal tunnel syndrome) بوجود می آید. صدمه، آرتریت و نقرس می تواننند ازدیگر عوامل درد مچ دست باشند.
دلایل و عوامل درد مچ دست
عارضه های زیر دلایل و عوامل معمول درد مچ دست هستند:
سندروم کانال مچ دست (carpal tunnel syndrome)
عصب میانی یکی از سه عصب اصلی در ساعد است. سندروم حفره مچ دست زمانی رخ می دهد که عصب میانی تحت فشار یا درهم فشردگی قرار می گیرد.
عصب میانی در طرف کف دست واقع شده و حس لامسه را در قسمتهای زیر در دست بوجود می آورد:
- انگشت شست
- انگشت اشاره
- انگشت میانی
- قسمتی از انگشت انگشتری
همچنین عصب میانی تکانه ها (پالسهای ضربه ای) در عضلاتی که منتهی به انگشت شست هستند را ایجاد می کند. سندروم کانال مچ دست در یکی از دستها یا هر دو دست می تواند ایجاد شود.تورم در مچ دست سبب ایجاد فشار و درهم فشردگی در سندروم حفره مچ دست می شود. درد در این عارضه به دلیل فشار بیش از حد در مچ و روی عصب میانی است. علاوه بر ایجاد درد مچ، سندروم حفره مچ می تواند منجر به بی حسی، تضعیف و گز گز در کناره جانبی دست نزدیک به انگشست شست می شود.
در این صورت ممکن است تورم مچ دست اتفاق بیفتد ومنجر به سندروم حفره مچ دست به دلیل عوارض زیر گردد:
- انجام کارهای تکراری با دستها نظیر تایپ کردن، رسم کردن و دوزندگی
- چاقی، حاملگی یا وارد دوران یائسگی شدن
- عوارض خاص پزشکی نظیر دیابت، آرتریت یا تیروئید فعال
درد مچ
صدمه به مچ دست نیز می تواند منجر به درد شود. صدمات مچ شامل رگ به رگ شدن، استخوانهای شکسته یا تورم تاندون هستند. تورم، کوفتگی و کبودی یا تغییر شکل مفاصل نزدیک مچ ممکن است علائم صدمه به مچ باشند. بعضی از صدمات وارده به مچ می توانند بی درنگ به دلیل آسیب یک ضربه بوجود آیند. دیگر صدمات ممکن است در طی زمان به آهستگی ایجاد شوند.
نقرس
نقرس به دلیل تولید اسید اوریک ایجاد می شود. اسید اوریک ماده ای شیمیایی است که در هنگام تجزیه مواد غذایی دارای ترکیبات ارگانیک که پوریت (purine) نامیده می شوند ایجاد می شود.
بیشتر اسید اوریک در خون حل می شود و سپس از طریق ادرار از بدن خارج می گردد. به هر حال، گاهی اوقات بدن بیش از حد اسید اوریک تولید می کند. اسید اوریک اضافه تر می تواند در مفاصل جمع شود و منجر به درد و تورم گردد. این درد خیلی اوقات در زانوها، مچ پاها، مچ دستها و پاها احساس می شود.
دلایل معمول نقرس عبارتند از:
- مصرف بالای الکل
- پرخوری کردن
- بعضی داروهای خاص نظیر ادرار آورها (diuretics)
- عارضه ها و بیماریهای دیگر همانند فشار خون بالا، دیاببت، بیماریهای کلیوی
آرتریت
آرتریت تورم مفاصل است. این عارضه سبب تورم و سفتی، گرفتگی در قسمتهایی از بدن که درگیر این عاضه می شوند می گردد. آرتریت دلایل و عوامل زیادی همانند سائیدگی و پارگی، بالا رفتن سن، کار بیش از حد با دستها می تواند داشته باشد.
انواع مختلف آرتریت وجود دارد ولی شایعترین آنها شامل:
- آرتریت روماتیسمی: آرتریت روماتیسمی یک بیماری خودایمنی است که معمولاً هر دو مچ دست را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری زمانی ایجاد می شود که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل من جمله مفاصل مچ دست حمله می کند. این امر منجر به تورم دردناک در این نواحی می شود که سرانجام می تواند منتهی به سائیدگی و تخریب استخوانها شود.
- اوستئو آرتریت: این نوع از آرتریت یک بیماری تخریب کننده مفاصل است که در میان بزرگسالان شیوع دارد. این بیماری با تخریب غضروف در مفاصل شروع می شود. غضروف که نقش محافظت کننده را دارد با بالا رفتن سن و حرکات تکراری آسیب می بیند. با تخریب غضروف استخوانهای مفصل، روی یکدیگر سائیده شده و باعث ایجاد تورم و درد می گردند.
- آرتریت پسوریاتیک: نوعی از آرتریت است که در افراد مبتلا به نوعی از اختلالات پوستی با عنوان پسوریازیس (psoriasis) رخ می دهد. پسوریازیس بیماری مزمن خود ایمنی است که در آن افزایش بیش از حد سلولهای پوستی رخ می دهد.
علائم مرتبط با درد مچ دست
درد مچ دست می تواند با این علائم بروز کند:
- انگشتهای ملتهب
- مشکل داشتن درمشت گرفتن یا فشردن اشیاء
- بی حسی، صدا یا احساس گز گز داشتن در دستها
- درد، بی حسی یا احساس گز گز که در شبها بدتر می شود
- درد ناگهانی و شدید در دستها
- تورم و قرمزی در اطراف مچ دست
- گرما در یک مفصل نزدیک مچ دست
حتماً درصورتیکه گرما و قرمزی را در مچ دستتان احساس کردید یا اگر تب بالای 37.8 درجه داشتید با پزشکتان تماس بگیرید. این علائم می توانند نشانه های بیماری آرتریت عفونی که بیماری خطرناکی است باشند.
همچنین در صورتیکه شما نمی توانید مچ دستهایتان را حرکت دهید یا اگر دستتان غیر عادی به نظر می رسد حتماً به پزشک مراجعه کنید. چرا که ممکن است در این حالت استخوانی در دستتان شکسته باشد.
تشخیص دلیل و عامل درد مچ دست
پزشک معاینه لازم را انجام داده و آزمایشات خاصی را برای تشخیص دلیل درد مچ دست پیشنهاد می دهد. پزشک ممکن است اقدامات زیر را انجام دهد:
- به ناحیه روی عصب میانی ضربه های آهسته ای بزند تا ببیند آیا دردی احساس می کنید
- از شما بخواهد شی را در دست بگیرید تا قدرت گرفتن شما را بسنجد
- در جهت ارزیابی استخوانها و مفاصل از مچ دستتان عکس اشعه ایکس بگیرد
- برای بررسی سلامتی عصبها الکترومیوگرافی انجام دهد
- آزمایش سرعت انتقال عصب را برای ارزیابی آسیب به عصب انجام دهد
- از شما بخواهد آزمایشات خون و ادرار را برای تشخیص هر نوع عارضه پزشکی انجام دهید
- از مایعات موجود در مفاصل نمونه برداری کند تا کریستالها یا کلسیم را بررسی کند
درمانهای مچ دست
درمانهای مچ دست می تواند با توجه به دلیل و عامل درد متفاوت باشد.
درمانهای سندروم حفره مچ دست می تواند شامل موارد زیر باشد:
- پوشیدن بریس (brace) یا استفاده از اسپلینت (splint) یا آتل برای کاهش تورم و درد مچ دست
- استفاده از کمپرس سرد یا داغ برای 10 تا 20 دقیقه
- استفاده از داروهای ضد التهاب یا مسکنها نظیر ایبوپروفن یا ناپروکسن
- عمل جراحی برای اصلاح عصب میانی در موارد شدید این عارضه
درمانهای نقرس ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از یک داروی ضد التهابی نظیر ایبوپروفن یا ناپروکسن
- نوشیدن مقادیر زیاد آب برای کاهش تمرکز اسید اوریک
- کاهش غذاهای پرچرب والکل
استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک برای کاهش اسید اوریک در سیستم گردش خون
اگر شما متحمل آسیب مچ شدید، می توانید با روشهای زیر سطح درمان را بالا ببرید:
- استفاده از اسپلینت (splint) یا آتل
- در حال استراحت گذاشتن مچ و بالا نگه داشتن آن
- استفاده از یک مسکن همانند ایبوپروفن یا استامینوفن
- استفاده از یک بسته یخ روی ناحیه آسیب دیده برای چند دقیقه برای کاهش تورم و درد
پیشگیری از درد مچ
شما می توانید در جلوگیری از درد مچ ناشی از سندروم حفره مچ با اجرای هر کدام از روشهای زیر کمک کنید:
- استفاده از صفحه کلید ارگونومیک برای حفاظت از خم شدن مچتان به سمت بالا
- استراحت دادن به مچتان در حالیکه فعالیتهایی نظیر تایپ کردن انجام می دهید
- کار کردن با یک کار درمانگر برای کشش و تقویت مچ دستتان
به منظور کمک در جلوگیری از عوارض آینده نقرس می توانید:
- زیاد آب بنوشید و مصرف الکل را به حداقل برسانید
- از خوردن جگر، ماهی کولی و ماهی دودی یا نمک سود پرهیز کنید
- مصرف پروتین را متعادل سازید
- دارو و درمان تجویز شده توشسط پزشکتان را انجام دهید
تمرینات ورزشی در جهت کمک به درد مچ
شما می توانید تمرینات و نرمشهای ورزشی ساده ای را در منزل برای کمک به مچهای دردناک انجام دهید تمرینتی نظیر:
خم کردن و کشیدن مچ
در این تمرین ساعد را روی میز قرار دهید، و پد پارچه ای را زیر مچتان قرار دهید. بازویتان را بچرخانید بنابراین در این حالت دستتان رو پائین است. دستتان را به سمت بالا حرکت دهید تا شما یک کشش ملایم احساس کنید. سپس آنرا به حالت اولیه برگردانید و این عمل را تکرار کنید.
چرخاندن دست به بالا و به داخل گرداندن
بایستید در حالیکه بازوهایتان در طرفین بدنتان قرار دارند و آرنجهایتان نود درجه بچرخانید. ساعد را بچرخانید بطوریکه که دستهایتان رو به بالا باشد و سپس دستها را بچرخانید بطوریکه دستها رو به پائین باشند.
کج کردن دست
ساعد را روی میز قرار دهید، در حالتیکه دستتان آویزان باشد و در زیر مچ دستتان پدی قرار دارد. انگشت شستتان را به بالا بچرخانید، و سپس دستتان را به سمت بالا و پائین با آرامی حرکت دهید.
منبع: healthline
لینک منبع:http://www.healthline.com/symptom/wrist-pain
