کمردر می تواند توسط بسیاری از پزشکان عمومی از طریق معاینه و صحبت با بیمار تشخیص داده شود و در بسیاری از موارد نیازی به عکسبرداری نیست.
درصورتیکه بیمار یا پزشک احتمال بدهند کمر صدمه یا آسیب دیده است ممکن است آنجام آزمایشات و تستهایی در این مورد الزامی باشد. همچنین در صورتیکه پزشک به یک سری بیماریها و عوارض به عنوان علل کمردرد مشکوک باشد یا کمردرد به مدت طولانی ادامه داشته باشد تستها و آزمایشات بیشتر توصیه می شود.
احتمال وجود دیسک، مشکلات عصب، عوارض تاندون و مشکلات مشابه دیگر
عکسبرداری اشعه ایکس یا دیگر اسکنها نظیر سی تی اسکن یا ام آر آی ممکن است دید بهتری به پزشک درباره وضعیت بافتهای نرم درناحیه کمر و پشت بیمار بدهد.
- اشعه ایکس می تواند نحوه قرارگیری استخوانها و اینکه آیا بیمار آرتریت یا استخوان شکسته ای دارد کمک نماید. ولی این نوع عکسبرداری در شناسایی مشکلات مربوط به عضلات، نخاع، اعصاب یا دیسکها مناسب نیستند.
- ام آر آی یا سی تی اسکن برای تشخیص فتق دیسکهای بین مهره ای (دیسک هرنی یا دیسک هرنیشن) یا مشکلات مربوط به بافتها، تاندونها، رشته های عصبی، لیگامنتها، رگهای خونی، عضلات و استخوانها مفید است.
- اسکن استخوان ممکن است برای شناسایی بیشتر تومورهای استخوانی یا شکستگیهای ناشی از فشار در استخوانهای شکننده (پوکی استخوان) مورد استفاده قرار گیرد. در این نوع از اسکن، یک ماده رادیو اکتیو به داخل رگ تزریق می شود. این مواد در استخوانها جمع شده و در تشخیص مشکلات مربوط به استخوانها از طریق یک دوربین خاص کمک می کنند.
- الکترومیوگرافی یا EMG ایمپالسهای الکتریکی تولیدی توسط رشته های عصبی در پاسخ به عضلات اندازه گیری می کند. این روش در تشخیص اعصاب تحت فشار به واسطه دیسک هرنی (فتق دیسک) یا تنگی کانال نخاع (spinal stenosis) موثر است.
همچنین پزشک معالج ممکن است از بیمار آزمایش خون بخواهد در صورتیکه احتمال عفونت را بدهد.
چیروپرکتیک (ماساژ و جابه جایی ستون فقرات)، استئو پاتی (استخوان درمانی) و فیزیوتراپی
- چیروپرکتر: چیرو پرکتر بوسیله لمس کردن (palpation) و معاینه بصری تشخیص می دهد. چیروپرکتیک به عنوان یک روش مستقیم با تمرکز قوی روی مفاصل ستون فقرات شناخته کی شود. بسیاری از چیروپرکترها می خواهند همچنین نتایج اسکن و همچنین آزمایشات خون و ادرار را ببینند.
- استخوان درمانگر: استخوان درمانگر نیز از لمس کردن و تشخیص بصری استفاده می کند. استخوان درمانی شامل کشش منظم و آهسته (mobilization)، تکنیکهای فشاری یا مستقیم و کار با دست روی مفاصل و عضلات است.
- فیزیو تراپ: تمرکز فیزیوتراپی روی مشکلات مربوط به مفاصل و بافتهای نرم بدن است.
درمانهای کمردرد
در بسیاری از موارد، کمردرد به خودی خود و بدون استفاده از کمک پزشکی و تنها با مراقبت و درمانهای خانگی قابل درمان است و درد ناشی از آن با استفاده از مسکنهای در دسترس آرام می شود. استراحت مفید است ولی نباید معمولاً بیش از چند روز افزیش یابد- استراحت زیاد ممکن است خود منجر به عوارض جانبی دیگر شود.
معمولاً کمردرد به دو نوع طبقه بندی می شود:
- کمردرد حاد: این نوع کمردرد به صورت ناگهانی و شدید برای حداکثر سه ماه بطول می انجامد.
- کمردرد مزمن: در کمردرد مزمن درد به صورت تدریجی در زمان طولانی تری افزایش می یابد، به مدت سه ماه طول می کشد و سبب مشکلات و عوارض طولانی مدت می شود.
درصد زیادی از بیماران مبتلا به کمردرد، هر دو نوع درد ناگهانی و شدید و همچنین درد ادامه دار و ملایم تر را تجربه می کنند که این موضوع تشخیص نوع کمردرد؛ حاد یا مزمن را برای پزشک مشکل می سازد.
تزریق سلول به منظور احیاء کردن دیسکهای ستون فقرات: دانشمندانی از دانشگاه دوک و کارولینای شمالی مواد زیستی جدیدی تولید کرده اند که سلولهای ترمیم کننده را به هسته نرم (nucleus pulposus) سلول وارد کرده که در تخفیف دردهای ناشی از این بیماری موثر است.
اگر درمانهای خانگی نتیجه بخش نباشند، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه نماید:
دارو: کمردردهائی که به مسکنهای در دسترس جواب ندهند ممکن است نیاز به داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) نیاز داشته باشند. کدئین یا هیدروکودون ممکن است برای مصرف کوتاه مدت تجویز شوند که استفاده از این داروها باید تحت نظر مستقیم پزشک باشد.
نشان داده شده است که بعضی از داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، همانند آمی تریپتیلین (amitriptyline) در کاهش کمردرد موثر هستند صرف نظر از اینکه آیا بیمار دچار افسردگی باشد یا نباشد.
فیزیوتراپی: استفاده از گرما، یخ، امواج فراصوت (ultrasound) و تحریک الکتریکی همچنین تکنیکها و روشهای رها سازی و شل کردن عضلات برای عضلات پشت و کمر و همچنین بافتهای نرم ممکن است درد را تخفیف دهند. با فروکش کردن درد فیزیوتراپ ممکن است تمرینات ورزشی مناسب برای افزایش انعطاف پذیری و تقویت عضلات برای عضلات پشت و شکم استفاده نماید. تکنیکهای بهبودی نحوه نشستن یا ایستادن نیز کمک کننده است. به بیماران توصیه می شود که این تکنیکها و تمرینات را به صورت منظم حتی پس از از بین رفتن درد انجام دهند تا از عود کردن دوباره درد جلوگیری شود.
تزریق کورتیزون: اگر درمانهای ذکر شده به اندازه کافی اثرگذار نباشد یا اگر درد به پاهای بیمار کشیده شود ممکن است کورتیزون به فضای اپیدورال (epidural space) که نواحی اطراف نخاع است تزریق شود. کورتیزون یک داروی ضد التهابی است که به کاهش التهاب اطراف درشه اعصاب کمک می کند. طبق نظر مایو کلینیک، اثر این دارو کمتر از شش هفته از بین می رود.
عمل جراحی: به ندرت برای کمردرد عمل جراحی انجام می شود. اگر بیمار دچار فتق دیسک (دیسک هرنی) باشد ممکن است عمل جراحی انجام شود بویژه اگر درد مزمن و فشار عصب که منجر به تضعیف عضله می شود وجود داشته باشد. نمونه های روشهای عمل جراحی عبارتند از:
- فیوژن یا جوش دادن (fusion): در فیوژن یا خشک کردن مهره ها دو مهره به یکدیگر متصل می شوند که یک گرافت (graft) استخوانی بین دو مهره وارد می شود. مهره ها توسط فحات فلزی (پلاک) یا پیچ ها و مهر های ویژه ای به هم متصل می شوند. خطر آرتریت در مهره های به هم متصل شده وجود دارد.
- دیسک مصنوعی: در این روش یک دیسک مصنوعی به جای دیسک بین مهره ها قرار داده می شود.
- دیسککتومی (discectomy): در دیسککتومی قسمتی از دیسک در صورتیکه موجب تحریک یا فشار یکی از رشته های عصبی شود برداشته می شود.
- حذف قسمتی از مهره: در این روش بخش کوچکی از مهره اگر منجر به تحت فشار قرار دادن نخاع و اعصاب شود برداشته می شود.
درمان شناختی رفتاری (سی بی تی): طبق بعضی مطالعات انجام شده، سی بی تی در مدیریت کمردرد مزمن توسط بیماران موثر است. درمان شناختی رفتاری بر این اساس است که نحوه احساس شخص به نحوه تفکر فرد وابسته است. افرادی که به آنها نحوه آموختن داشتن عکس العملی متفاوت در مقابل درد عکس العمل یاد داده می شوند، درد کمتری را تجربه می کنند. در روش سی بی تی ممکن است از تکنیکهای آرامش بخشی و همچنین راهکارهایی در جهت داشتن نگرش مثبت در مقابله بیماری استفاده شود. مطالعات نشان می دهد که افراد با استفاده از سی بی تی تمایل دارند فعال تر بوده و ورزش کنند که خود این موارد، خطر برگشت کمردرد را کاهش می دهد.
درمانهای مکمل
بسیاری از مبتلایان به کمردرد به هر دو نوع درمانهای معمول و درمانهای مکمل رو می آورند ولی بعضی از بیماران تنها درمانهای مکمل را بر می گزینند.
طبق نظر سازمان خدمات سلامتی انگلستان (NHS)، درمانهایی نظیر چیرپرکتیک، استئوپاتی، شیاتسو و طب سوزنی ممکن است در کاهش کمردرد و آرامش بخشیدن به بیمارا موثر باشند.
- استئو پات یا استخوان درمانگر در درمان اسکلت و عضلات تخضصص دارد.
- چیروپرکتر روی مفاصل، عضلات و مشکلات استخوانی کار می کند و بیشتر روی ستون فقرات متمرکز است.
- شیاتسو که به عنوان طب فشاری با انگشتان نیز شناخته می شود، نوعی از ماساژ است که در آن در راستاهای خطوط انرژی در بدن بوسیله انگشتان فشار آورده می شود. درمانگر شیاتسو با استفاده از انگشتان، انگشت شست و آرنجش به نواحی مورد نظر فشار وارد می کند.
- طب سوزنی، که منشاء آن کشور چین است شامل وارد کردن سوزنهای نازک در بدن است. طب سوزنی کمک می کند بدن مسکنهای طبیعی خودش یعنی اندورفین را آزاد سازد همچنین موجب تحریک عصب و بافت عضله می شود.
مطالعات در زمینه درمانهای مکمل نشان می دهد که این نوع درمانها روی بیماران مختلف اثرات متفاوتی داشته است درحالیکه بعضی از بیماران با استفاده از ایننوع درمانها نتیج چشمگیری در درمان بیماریشان داشته اند دیگران، معتقدند تاثیر چندانی روی آنها نداشته است. بسیار مهم است که در استفاده از این نوع درمانها به درمانگران معتبر و واجد شرایط مراجعه شود.
تحریک عصب با الکتریسیته از طریق پوست (transcutaneous electrical nerve stimulation-TENS): این یک روش درمانی برای بیمارانی است که از کمردرد مزمن رنج می برند. دستگاه TENS از طریق الکترودهایی که بر سطح پوست قرار می گیرد پالسهای الکتریکی به داخل بدن می فرستد. کارشناسان معتقدند این روش در تحریک بدن در تولید اندورفین موثر است و همچنین ممکن است مانع برگشت سیگنالهای درد به مغز شود. مطالعات انجام شده در این روش درمانی نیز نشان می دهد که در مورد بعضی از بیماران موثر بوده ولی تاثیری روی بیماران دیگر ندارد.
دستگاه TENS باید تحت نظارت مستقیم پزشک یا متخصص بهداشت مورد استفاده قرار گیرد.
زنان باردار، افراد مبتلا به صرع، بیماران استفاده کننده از دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب و همچنین بیماران دارای سابقه بیماری قلبی نباید از این روش درمانی استفاده نمایند.
پیشگیری از کمردرد
پیشگیری از کمردرد عمدتاً شمامل کاهش عوامل خطرساز این عارضه است.
ورزش: ورزش منظم به تقویت بدن و کاهش وزن کمک می کند. کارشناسان معتقدند تمرینات ورزشی هوازی با شدن ضربات پائین بهترین هستند، تمرینات ورزشی که منتهی به فشار به کمر و حرکات تند و سرع آن نمی شوند. بیماران مبتلا به کمردرد قبل از انجام هر تمرین ورزشی باید با متخصصین مراقبت از سلامتی مشورت کنند.
- تمرینات تقویت قسمت مرکزی بدن: تمریناتی که روی عضلات شکم و پشت کار می کنند در تقویت عضلات محافظت کننده از پشت کمک می کنند.
- انعطاف پذیری: تمریناتی که به انعطاف پذیری عضلات باسن و بالای پاها کمک می کنند نیز سبب تقویت عضلات حماین کننده پشت و کمر می شوند.
سیگار کشیدن: احتمال کمردرد در میان افرادی که سیگار می کشند در قیاس با افراد غیر سیگاری با سن، قد و وزن مشابه بیشتر است.
وزن بدن: هرچه وزن بدن بیشتر باشد خطر کمردرد بیشتر است. تفاوت خطر بروز کمردرد در میان افراد چاق و افراد با وزن طبیعی کاملاً قابل توجه است.
نحوه ایستادن: در هنگام ایستادن از نحوه قرار گیری لگن و باسن به شکل درست اطمینان حاصل کنید. مستقیم بایستید، سرتان به سمت جلو باشد و وزنتان را روی هر دو پا تقسیم کنید و پاهایتان به حالت کاملاً مستقیم قرار گیرند.
درباره کمردرد، عوامل و علائم آن در اینجا بخوانید.
نگارنده: زری هاشمی
منبع:Medical News Today
لینک منبع:http://www.medicalnewstoday.com/articles/172943.php?page=2
