تغییرات شکل ستون فقرات به چه شکلی نمایان میشود
ستون فقرات در خط مستقیم قرار دارد و انحراف جانبی ندارد. ستون فقرات از نمای نیمرخ چهار انحنای طبیعی دارد :
لوردوز گردنی
کیفوز پشتی سینه ای
لوردوز کمری
کیفوز خارجی
در یک نوزاد متولد شده تنها یک کیفوز سرتاسری وجود دارد . با گردن گرفتن کودک در حدود 3تا چهار ماهگی لوردوز گردن به وجود می آید و با ایستادن کودک در یک سالگی لوردوز کمری به وجود می آید .
کیفوز سینه ای به طور طبیعی 25-40 درجه میباشد و لوردوز لومبار به طور طبیعی 45-60درجه میباشد.
اسکولیوز
انحراف جانبی بیش از ده درجه ستون فقرات را اسکولیوزیس مینامند . دو نوع اسکولیوز وجود دارد:
اسکولیوز برگشت پذیر یا غیر جانبی :
تنها یک اختلال موقتی میباشد که بر اثر یک وضعیت خاص مانند کوتاه بودن یک اندام،و یا وجود انقباض عضلات اطراف ستون مهره ناشی از کمر ،دردهای شدید و ….به وجود می آید و با برطرف شدن عامل زمینه ای،انحراف به صورت خود به خودی اصلاح میشود.
اسکولیوز ساختاری:
برگشت ناپذیر بوده و به درمان نیاز دارد .در واقع اشکال در خود ستون مهره ها میباشد.اسکولیوز ساختاری به سه دسته تقسیم میشود :
اسکولیوز نوروموسکولار:
به علت مشکلات عصبی عضلانی مثل فلج مغزی ،دوشن ….میباشد که باعثضعف عضلات نگه دارنده ستون فقرات میباشد .اسکولیوز این بیماران به شکل حرف cمیباشد و تعادل نشستن آن ها را به هم میزند .بریس در این بیماران زیاد موثر نیست . در اکثر موارد نیاز به عمل جراحی است .
اسکولیوز مادرزادی :
اشکال مادرزادی در ساخته شدن مهره ها وجود دارد. این اختلال در شش هفته اول جنینی رخ میدهد . ینعنی همان زمانی که قلب،کلیه و طناب نخاعی در حال تکامل هستند.
پس در صورت تشخیص حتما وضعیت نخاع ،کلیه و قلب باید بررسی شود .
بریس در این نوع اسکولیوزیس زیاد موثر نیست و در اکثر موارد نیاز به عمل جراحی دارد.
اسکولیوز ایدوپاتیک :
شایع ترین نوع اسکولیوز است .در این نوع اسکولیوز مشکل عصبی _عضلانی و نقص مادرزادی در مهره وجود ندارد.
شایع ترین نوع اسکولیوز پس از ده سالگی میباشد که در دختر ها ده برابر شایع تر از پسران است.
اسکولیوز ایدوپاتیک معمولا به شکل حرف sمیباشد .
یک انحنا که بزرگ تر میباشد انحنای اصلی است و انحنا کوچک تر است ،انحنای جبرانی میباشد که برای حفظ تعادل سر روی لگن میباشد .
اسکولیوز ایدوپاتیک دردناک نیست و تغییر شکل به صورت گود افتادن خط کمری و نامتقارن شدن آن،برامدگی یک طرفه دنده ها و شانه همان طرف ،بالا قرار گرفتن شانه و به طور کلی نامتفارن شدن و بد شکل شدن تنه است.
اگر اسکولیوز دردناک باشد احتمال عوامل دیگر نظیر تومور وجود دارد.
تست آدامز: بیمار به سمت جلو خم میشود در حالی که دست ها کشیده و در سمت جلو قرار میگیرند . سپس درمانگر وی را از سمت جلو و عقب نگاه میکند تا ببیند برامدگی شانه و دنده ها در یک طرف بیشتر میشود یا خیر.
هر چه سن کودک در هنگام مراجعه کمتر باشد و هرچه زاویه cobbsبیشتر باشد احتمال پیشرفت اسکولیوز بیشتر خواهد بود .
شروع اسکولیوزیس زیر سن 5 سال میتواند با تاثیر گذاری روی رشد ریه کودک ایجاد اختلال کند.
اصول درمان اسکولیزیس عبارت است از :
اگر زاویه کم تر از 25 درجه باشد کودک را تحت نظر میگیریم .
اگر سن کودک زیر ده سال است در هر سه ماه کودک را پیگیری میکنیم و درصورتی که کودک بالای ده سال باشد میتوان هر شش ماه کودک را پیگیری کرد .
اگر زاویه انحراف بین 25 تا چهل درجه باشد احتیاج به درمان با ارتوز دارد .
بریس بعد از بلوغ دیگر کاربردی ندارد.
وقتی زاویه اسکولیوز بالای 40 درجه باشد احتمال پیشرفت آن زیاد میشود و نیاز به عمل جراحی دارد.
کیفوز پشتی
به طور طبیعی در نمای نیمرخ ستون فقرات پشتی دارای کیفوز 20 تا 45 درجه میباشد و افزایش این درجه تا 50 غیر طبیعی است .
گاه کیفوز به ناحیه کوچکی از ستون مهره ای محدود است . در این حالت انحنا،نسبتا شدید است و ستون مهره ای کاملا برجسته میشود و در این حالت دفورمیتی را قوز مینامد.
گاه گوژپشتی با انحراف جانبی همراه است .
انواع کیفز عبارتند از:
گوژپشت وضعیتی :
شایع ترین نوع کیفوز بوده و بیشتر در دختران نوجوان که شلی رباط دارند دیده میشود .
گوژپشتی برگشت ناپذیر یا ثابت
تغییر شکل ستون مهره ای به وسیله بیمار یا پزشک قابل اصلاح نیست و به علت های زیر است:
مادرزادی: یک مهره در قسمت جلو کامل ساخته نشده است و یا وجود یک پل استخوانی در قسمت جلوی مهره شده و چون قسمت عقب رشد طبیعی دارد کودک دچار کیفوز پیشرونده و موضعی موجب فشار بروی نخاع و پاراپلژی میشود.
شوئرمن
اسپوندیلیت آنکیلوزان
تخریب تنه مهره به علت شکستگی های مهره ،تومورها،عفونت ،سل ….
استئوپروز شدید
کلینیک فیزیوتراپی شایگان مهر در خدمت رسانی به شما عزیزان آماده است . مقالات بعدی مارا در این زمینه دنبال کنید.
