گردن از مهره هایی تشکیل شده که از جمجمه تا قسمت فوقانی شکم امتداد پیدا می کنند. دیسک های بین گردنی شوک های بین استخوان ها را جذب می کنند. استخوان ها، رباط ها و عضلات گردن از سر شما حمایت می کنند و به این عضو بدن اجازه حرکت می دهند. هر گونه التهاب، ناهنجاری و یا آسیب ممکن است باعث درد یا سفتی گردن شود.
بسیاری از افراد هر از گاهی دچار درد یا سفتی گردن می شوند. در بسیاری موارد این شرایط به دلیل وضعیت بد در هنگام نشستن یا استفاده زیاد از گردن بروز می کند. گاهی نیز آسیب دیدگی، سقوط و یا برخی ورزش ها باعث بروز گردن درد می شوند.
اغلب اوقات گردن درد مسئله جدی نیست و طی چند روز برطرف می شود. در برخی موارد گردن درد نشانه یک مصدومیت یا بیماری جدی است و نیاز به مراقبت پزشک دارد. اگر دچار گردن دردی هستید که بیش از یک هفته طول کشید، شدید است یا با علائم دیگری همراه است، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
علل بروز گردن درد
گردن درد یا سفتی گردن به دلایل مختلفی بروز می کنند که در ادامه به برخی از مهم ترین آنها می پردازیم.
تنش یا فشار عضلانی
این مشکل معمولا در نتیجه برخی فعالیت ها و رفتارها بروز می کند، از جمله:
- وضعیت بد و نامناسب بدن در هنگام نشستن
- کار کردن طولانی مدت پشت میز بدون تغییر وضعیت
- قرار دادن گردن در یک وضعیت بد در هنگام خواب
- تکان دادن گردن در هنگام ورزش کردن
آسیب دیدن
گردن به آسیب های مختلف، به ویژه افتادن، ورزش و تصادف بسیار حساس است، در این آسیب ها عضلات و رباط های گردن از محل طبیعی خود خارج می شوند. اگر استخوان های گردن یا مهره های گردنی بشکنند، ستون فقرات نیز ممکن است آسیب ببیند. آسیب دیدگی گردن که بر اثر حرکت سریع و ناگهانی سر بروز می کند، به اصطلاح آسیب شلاقی کردن یا whiplash نامیده می شود.
حمله قلبی
گردن درد ممکن است نشانه حمله قلبی هم باشد، اما این نوع گردن درد معمولا با نشانه های دیگری نیز همراه است، از جمله:
- تنگی نفس
- تعریق
- تهوع
- استفراغ
- درد فک یا دست
اگر دچار گردن درد هستید و دیگر علائم حمله قلبی را نیز با آن مشاهده می کنید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
مننژیت
مننژیت التهاب بافت نازکی است که مغز و نخاع را احاطه کرده است. در افرادی که مبتلا به مننژیت هستند، سفتی گردن اغلب با تب و سردرد ظاهر می شود. مننژیت ممکن است کشنده باشد و یک شرایط اورژانسی محسوب می شود. اگر دچار علائم مننژیت هستید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
دیگر علل بروز گردن درد
دیگر علل بروز این مشکل عبارتند از:
- آرتریت روماتوئید باعث درد و التهاب مفصل ها و اسپورهای استخوانی می شود. زمانی که این اتفاق می افتد، فرد در ناحیه گردن دچار درد می شود.
- پوکی استخوان باعث ضعیف شدن استخوان ها شده و منجر به شکستگی های کوچک می شود. این شرایط اغلب در دست ها یا زانوها رخ می دهد، اما در گردن هم ممکن است بروز کند.
- فیبرومیالژیا یک بیماری است که منجر به بروز درد عضلانی در سراسر بدن می شود، به خصوص در ناحیه گردن و شانه.
- با افزایش سن دیسک های گردنی از بین می روند. این عارضه اسپوندیلوز یا استئوآرتریت گردن نامیده می شود. این مشکل باعث تنگ شدن فضای بین مهره ها شده و فشار بیشتری به مفاصل وارد می کند.
- زمانی که یک دیسک از جای خود خارج می شود یا آسیب می بیند، ممکن است به نخاع یا ریشه های عصب فشار بیشتری وارد کند. این مشکل فتق دیسک گردن نامیده می شود.
- تنگی کانال نخاع (Spinal stenosis) زمانی بروز می کند که کانال ستون فقرات باریک شده و باعث فشار وارد شدن به ستون فقرات یا ریشه های عصب می شود. التهاب طولانی مدت ناشی از آرتروز یا دیگر شرایط باعث بروز این مشکل می شوند.
در موارد نادر سفتی یا درد گردن ناشی از موارد زیر است:
- ناهنجاری های مادرزادی
- عفونت
- آبسه
- تومور
- سرطان ستون فقرات
چه زمانی باید برای گردن درد به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم برای بیشتر از یک هفته ادامه پیدا کردند، با پزشک مشورت کنید. اگر همراه با گردن درد هریک از موارد زیر را نیز مشاهده کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید:
- گردن درد شدید بدون علت مشخص
- یک التهاب در گردن
- تب
- سردرد
- التهاب غدد
- تهوع
- استفراغ
- مشکل در بلع یا تنفس
- ضعف
- بی حسی
- مور مور شدن
- دردی که به پایین دست ها یا پاها کشیده می شود.
- ناتوانی در تکان دادن داست ها
- ناتوانی برای رساندن دست به چانه یا قفسه سینه
- اختلال در عملکرد روده یا مثانه
درمان گردن درد
پزشک یک معاینه جسمی انجام داده و سوابق پزشکی فرد را مورد بررسی قرار می دهد. اگر به خاطر گردن درد به پزشک مراجعه می کنید، بهتر است آمادگی توصیف علائم خود را داشته باشید. به علاوه تمام داروها و مکمل هایی را که مصرف می کنید، به پزشک خود معرفی کنید. هر گونه آسیب دیدگی یا تصادفی را که اخیرا تجربه کرده اید، به پزشک اطلاع دهید.
درمان گردن درد بستگی به تشخیص و علت بروز آن دارد. برای تشخیص و درمان گردن درد هر یک از آزمایشات تصویری زیر نیز انجام می شوند:
- آزمایش خون
- تصویر برداری با اشعه ایکس
- سی تی اسکن
- MRI
- الکترومیوگرافی که از طریق آن پزشک سلامت عضلات و عصب های کنترل کننده عضلات را بررسی می کند.
با توجه به تشخیص انجام شده روش های درمانی عبارتند از:
- درمان با گرما و سرما
- ورزش، حرکات کششی و فیزیوتراپی
- داروهای ضد درد
- تزریق کورتیکو استروئیدها
- شل کننده های عضلانی
- استفاده از گردن بند طبی
- کشش
- مصرف آنتی بیوتیک در صورت بروز عفونت
- بستری شدن، اگر علت گردن درد مننژیت یا حمله قلبی باشد.
- جراحی که به ندرت لازم می شود
درمان های جایگزین عبارتند از:
- طب سوزنی
- کایروپراکتیک
- ماساژ
- تحریک الکتریکی عصبی محیطی
دکتر لیلا صدیقی پور
متخصص طب فیزیکی . توانبخشی
نگارنده و محقق سمیه محمدی
