پاچنبری یا کلاب فوت

پاچنبری یا کلاب فوت شماری از بدشکلیهای پا به صورت مادرزادی را در بر می گیرد. در این عارضه پای نوزاد دچار خمیدگی شده بطوریکه شکل و موقعیت طبیعی خودش را از دست می دهد. در این عارضه تاندونها (بافتهایی که عضله را به استخوان وصل می کنند) کوتاه تر از حد طبیعی هستند. پاچنبری یکی از شایعترین بیماریهای پا به صورت مادرزادی است.

پاچنبری می تواند شدید یا خفیف باشد. در حدود نیمی از کودکان مبتلا به پا چنبری این عارضه در هر دو پا مشاهده می شود. با توجه به اینکه این عارضه مانع از راه رفتن طبیعی کودک می شود، پزشکان به درمان سریع آن پس از تولد کودک تاکید می کنند.

معمولاً عمل جراحی این عارضه موقیت آمیز است هرچند گاهی اوقات انجام عمل جراحی مجدد نیز ممکن است ضروری شود.

علائم پاچنبری

علائم پاچنبری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

·       معمولاً روی پا به سمت پائین و داخل پیچیده است. قوس کف پا افزایش یافته و پاشنه به سمت داخل پیچیده است.

·       ممکن است شدت انحراف به اندازه ای باشد که به نظر برسد پا برعکس شده است.

·       عضلات ساق پا در پای آسیب دیده معمولاً دارای رشد کافی نیستند.

·       پای درگیر ممکن است در حدود نیم اینچ (در حدود 1 سانتی متر) کوتاه تر از پای دیگر باشد.

علی رغم تغییر شکل پا و مشکلاتی که در آینده در راه رفتن پیش می آید ولی این عارضه همراه با هیچگونه درد یا ناراحتی نیست.

به محض تولد کودک، یا حتی قبل از تولد کودک، این عارضه تشخیص داده می شود. پزشک به محض مشاهده این عارضه، کودک را به متخصص مشکلات عضلانی اسکلتی (اورتوپد کودکان) ارجاع می دهد.

پاچنبری 1

عوامل ایجاد پاچنبری

عامل ایجاد این عارضه مشخص نیست (ایدیوپاتیک). ولی ممکن است ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در این عارضه موثر باشند.

عوامل خطرساز در ایجاد این عارضه عبارتند از:

·       تاریخچه خانوادگی: درصورتیکه یکی از والدین یا دیگر افراد خانواده مبتلا به پاچنبری باشند، احتمال ابتلای کودک به این عارضه بیشتر است.

·       عوارض مادرزادی: در بسیاری از موارد پاچنبری ممکن است مرتبط با ناهنجاریهای استخوانی مادرزادی دیگری همانند اسپینا بفیدا (spina bifida) یا مهره شکافدار باشد.

  • محیط: در صورتیکه یک مادر باردار با داشته سابقه عارضه پاچنبری در خانواده، در طی دوران بارداری سیگار بکشد، خطر این عارضه نسبت به زنان باردار غیرسیگاری دو برابر است. همچنین ابتلا به عفونت در طی دوران بارداری و مصرف مواد مخدر حتی به صورت تفریحی در طی دوران بارداری منجر به افزایش خطر این عرضه می شود.
  • عدم وجود مایع آمنیوتیک کافی در طی بارداری: اگر مایع داخل رحم که کودک را در دوران بارداری احاطه کرده است (مایع آمنیوتیک) کم باشد خطر بروز این عارضه در کودک افزایش می یابد.

عوارض پاچنبری

عارضه پاچنبری هیچگونه مشکلی برای کودک ایجاد نمی کند تا زمانیکه کودک شروع به راه رفتن می کند. اگر به موقع این عارضه درمان شود، کودک می تواند نسبتاً به راحتی و به صورت طبیعی راه برود. با این وجود ممکن است مشکلاتی نظیر موارد زیر برای کودک بوجود آید:

  • حرکت: حرکت ممکن است تا حدی محدود شود.
  • اندازه کفش: پایی که تحت این عارضه قرار گرفته معمولاً به اندازه نصف پای سالم است.
  • اندازه ماهیچه ساق: ممکن است عضلات ساق پای دچار این عارضه برای همیشه کوتاهتر از پای سالم باشد.

به هر حال در صورتیکه این عارضه درمان نشود ممکن است منجر به مشکلات جدیتری مشابه موارد زیر شود:

  • آرتریت: ممکن است کودک دچار آرتریت شود.
  • عدم اعتماد به نفس و تصور ناخوشایند راجع به ظاهر: ممکن است در دوران کودکی و نوجوانی مبتلا به این عارضه دچار عدم اعتماد به نفس و نگرانی شود.
  • عدم توانایی در درست راه رفتن: چرخش و انحراف پا ممکن است مانع از گذاشتن کف پا روی زمین شود. به همین دلیل ممکن است کودک روی جلوی پا، کناره خارجی پا یا حتی روی سطح پا گام بردارد.
  • مشکلات ناشی از عدم هماهنگی در راه رفتن: عدم هماهنگی بین پاها در هنگام راه رفتن به دلیل عارضه پاچنبری، ممکن است سبب عوارضی نظیر زخم و پینه روی پا شده و درنتیجه گام برداشتن را مشکل تر سازد.

تشخیص پاچنبری

عموماً پزشکان پس از تولد کودکان تنها با نگاه کردن به پای کودک و شکل و نحوه قرارگیری پا، متوجه این عارضه می شوند. در موارد نادر ممکن است برای اطمینان از وجود این عارضه عکسبرداری اشعه ایکس لازم باشد.

همچنین ممکن است در طی دوران بارداری و در طی اولتراسوند این عارضه تشخیص داده شود. با وجود اینکه این عارضه قبل از تولد قابل درمان نیست ولی تشخیص قبل از تولد این عارضه فرصت کافی برای آشنایی با این عارضه (برای والدین) و همچنین مشورت با کارشناسان سلامتی بویژه جراح اورتوپدی و کارشناس ژنتیک را فراهم می سازد.

پاچنبری 4

درمان پاچنبری

با توجه به اینکه استخوانها، تاندونها و مفاصل نوزادان بسیار انعطاف پذیر است، درمان عارضه پاچنبری معمولاً در هفته اول یا دو هفته اول پس از تولد انجام می شود. هدف از درمان تغییر شکل پا و نحوه کارکرد آن پس از شروع راه رفتن کودک و همچنین کاهش هرگونه ناتوانائیهای احتمالی یا طولانی مدت در آینده است.

درمان این عارضه می تواند شامل موارد زیر باشد:

  • کشش و گچ گیری (روش پونستی-Ponseti method )
  • جراحی

کشش و گچگیری (روش پونستی)

این روش یکی از عمومی ترین روشها در درمان پاچنبری است. در این روش پزشک به صورت زیر عمل می کند:

  • پای کودک را در موقعیت درست و طبیعی قرار داده و سپس آنرا گچ می گیرد.
  • به مدت چندین ماه، هر هفته یا هر دو هفته یکبار مجدداً پا رو در موقعیت طبیعی قرار داده و دوباره گچ می گیرد.

عمل جراحی کوچکی برای افزایش طول تاندون آشیل (آزادسازی تاندون آشیل) انجام می دهد.

بعد از اینکه شکل پا درست شد، لازم است موارد زیر انجام و رعایت شود:

  • تمرینات کششی روی کودک انجام شود.
  • از کفشها یا بریسهای مخصوص برای کودک استفاده شود.
  • کفشها و بریسها به مدت لازم استفاده شود که معمولاً به مدت سه ماه باید تمام وقت استفاده شوند و پس از سه ماه باید به مدت سه سال در شبها مورد استفاده قرار گیرند.

این روش در صورتی موفقیت آمیز خواهد بود که دستورالعملهای پزشک بویژه درباره استفاده از بریسها به دقت و کاملاً اجرا شود. در غیر این صورت ممکن است پا به مکان اولیه اش برگردد.

پاچنبری 2

عمل جراحی

درصورتیکه این عارضه شدید باشد یا به دیگر درمانها پاسخگو نباشد، ممکن است عمل جراحی لازم باشد. جراح اورتوپدی با افزایش طول تاندونها به قرار گیری پا در وضعیت طبیعی کمک می کند. پس از جراحی، پای کودک به مدت دو ماه در گچ است و پس از آن به مدت یک سال باید از بریسهای مناسب استفاده شود. در این صورت از برگشت این عارضه جلوگیری می شود.

حتی با درمان، ممکن است عارضه پاچنبری بطور کامل درمان نشود. ولی در بسیاری از موارد کودکانی که به موقع درمان می شوند در آینده کفشهای معمولی می پوشند و زندگی طبیعی و فعالی همانند سایر کودکان خواهند داشت.

 

 نگارنده: زری هاشمی

منبع:MAYO CLINIC

لینک منبع: http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/clubfoot/home/ovc-20198067

 

درمان بی خوابی

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پیمایش به بالا